در جلسه ي پيش گفتيم كه براي موفقيت يك پيام شروطي لازم است. موفقيت يك پيام، وابسته به چهار شرط است كه اولين آنها مربوط است به ماهيت خود پيام، به غني بودن و قدرت معنوي خود پيام و به تعبير قرآن به حقانيت خود پيام. اين، يك شرط است كه مربوط به پيام رسان نيست، مربوط به خود پيام است. و در اينكه حقانيت يك پيام، خود عامل بسيار مؤثري در موفقيت آن پيام است، نه از نظر علمي و روانشناسي جاي ترديد است و نه از نظر منطق ديني و مذهبي، قرآن مجيد روي اين مطلب تكيه دارد كه يك امر اگر حق و حقيقت باشد، خود همان حقيقت بودن عاملي است براي بقاي آن، و نيز باطل بودن، بي محتوا بودن، بي فايده و بي اثر بودن يك پيام، خود عالم فناي آن و چيزي است كه از درون آن را از بين مي برد. مثلي در قرآن مجيد در اين زمينه هست كه مي فرمايد:

انزل من السماء ماء فسالت اودية بقدرها فاحتمل السيل زبدا رابيا و مما يوقدون عليه في النار ابتغاء حلية او متاع زبد مثله كذلك يضرب الله الحق و الباطل فاما الزبد فيذهب جفاء و اما ما ينفع الناس فيمكث في الارض كذلك


يضرب الله الامثال. [1] .

به طور خلاصه معني قسمت اخير آيه را ذكر مي كنم. بعد از اينكه موضوع آمدن باران و راه افتادن سيل را بيان مي كند و اينكه هر جوي و نهري، بزرگ يا كوچك، به اندازه ي ظرفيت خود آب مي گيرد و در خلال حركت سيل، كفي روي آن قرار مي گيرد و كف احيانا روي آب را مي پوشاند، مي فرمايد: اما كف از بين مي رود، آنچه كه به حال مردم نافع و مفيد است يعني خود آب باقي مي ماند. بعد مي گويد: اين مثل، مثل حق و باطل است.

عوامل ديگري هم براي موفقيت يك پيام هست كه مربوط به ماهيت و محتواي آن نيست. يك پيام وقتي مي خواهد از روحي به روح ديگر برسد و در روحهاي مردم نفوذ كند، جامعه اي را تحت تأثير و نفوذ معنوي خودش قرار بدهد، بدون شك احتياج به پيام رسان دارد. خصوصيات و شخصيت و لياقت پيام رسان و شرايطي كه بايد در پيام رسان وجود داشته باشد، خود مطلبي است كه بايد جداگانه درباره اش بحث كنيم.

عامل ديگر، وسايل و ابزارهايي است كه براي رساندن پيام به كار برده مي شود. يك پيام رسان بدون شك احتياج به يك سلسله وسايل و ابزارهايي دارد كه به وسيله ي آنها پيامي را كه مأمور ابلاغ آن است به مردم مي رساند. عامل چهارم متد و سبك و اسلوب پيام رسان است، كيفيت رساندن پيام. پس چهار عاملي كه در موفقيت يا شكست يك پيام مؤثرند عبارتند از:

1. ماهيت پيام (حقانيت و غني بودن محتواي آن.)

2. شخصيت خاص پيام رسان.

3. ابزار پيام رساني.

4. كيفيت و متد و اسلوب رساندن پيام.

با بحث در وسايل و ابزار پيام رساني، بحث را ادامه مي دهم.