بازگشت

لازمه ارتباط با وحي و مقام ثبوتي معصوم


ما از سويي با افرادي روبرو هستيم كه بايد واسطه وحي قرار گيرند و كلام خدا را بخوبي درك و دريافت، و بدون كاستي به مردم عرضه كنند و عده اي نيز در مقام تفسير و تبيين، تداوم بخش كلام وحي باشند. تصوير چنين موجودي - با توجه به انديشه هاي فلسفي و كلامي - كه توان ارتباط مستقيم با وحي را داشته باشد، جز با ذهنيتي بلند مقدور نخواهد بود. موجودي كه شايستگيهاي ذاتي او، چنين تمايز و برجستگي و صلاحيتي را فراهم آورده، امكان جايگزيني آن نيز غير ممكن است.

وساطت وحي، ويژگيهاي ذاتي خاصي را لازم دارد كه فقط در نفس قدسيه محمديه تحقق يافته است. او چون صادر اول است، تنها موجودي است كه نزديكترين موجود به وجود مطلق است و توان ارتباط مستقيم با منبع وحي را دارد لا غير، زيرا لازمه ي اين ارتباط، سعه وجودي خاصي است كه فقط در نفس قدسيه محمديه محقق است.

اين ديد نسبت به مفسران وحي، يعني ائمه معصومين، با اندكي كه تنزل قابل تصور است؛ در غير اين صورت همان مشكل به صورتي ديگر جلوه خواهد كرد. دريافت و درك واقعي كلام الهي، فقط از موجوداتي برمي آيد كه نزديكترين موجودات به خداوند هستند. مراد از قرب، قرب اعتباري نيست، بلكه قرب حقيقي و ذاتي لازم است. مقامي كه نتوان هيچ موجودي را - اعم از انسان و فرشته - به جاي آن نشاند. البته تصور صحيح اين جايگاه نيز فقط و فقط براي موجوداتي ميسر است كه جايگاهي همسنگ و يا برتر داشته باشند. بنابراين شناخت مقام والا و كنه واقعي نفس محمديه و ولويه تنها براي ذات اقدس احديت ميسر است؛ زيرا وجودي برتر بلكه خالق وجود، اوست.

در اين نوشتار، به خاطر سهولت در انتقال مقصود، اين مقام را مقام ثبوتي معصوم نام نهاده ايم و هر گاه اين اصطلاح را به كار مي بريم منظورمان چنين تصويري است.