بازگشت

احياي ارزش هاي اسلامي و انساني


يكي از آثار بسيار مهم و اساسي نهضت پرافتخار حسيني (عليه السلام)، احياي ارزش هاي اسلامي و انساني است كه از نيازهاي اساسي هر جامعه مي باشد. ارزش ها يكي از عناصر برجسته و تأثيرگذار فرهنگ است و فرهنگ نيز به مثابه هوايي است كه بدون آن تنفس اجتماعي ممكن نخواهد بود. در نگاه جامعه شناسان، فرهنگ، خشت هاي بناي اجتماعي است و ارزش ها، ملاط آن؛ زيرا اجزا و عناصر فرهنگ تحت تأثير مستقيم ارزش ها قرار دارند. ارزش ها، باور داشت هاي ريشه داري اند كه اعضاي جامعه يا گروه، به هنگام برخورد با پرسش ها درباره خوبي ها و بدي ها و امور مطلوب، آن ها را در نظر مي گيرند. از اين رو، گروه هاي اجتماعي بدون آن ها دچار اختلال در گفتار و رفتار اجتماعي مي گردند. ارزش ها چراغ هدايت هنجار (گفتاري ـ رفتاري) هستند و بدون آن ها، اساساً جوامع توان شكل گيري و انسجام ندارند. بديهي است كه اگر ارزش هاي موجود در جوامع، ديني باشند، موجب استحكام و استمرار زندگي اجتماعي براي اعضاي آن خواهد بود؛ زيرا ارزش هاي ديني با ثبات و غيرقابل تغيير و مبتني بر وحي هستند و در ذات خدا و اراده اش تغيير و تبديل راه ندارد. اما ارزش هاي اجتماعي، از ثبات و دوام كافي برخوردار نيستند؛ زيرا متكي بر مقبوليت عامه و پذيرش غالب افراد جامعه مي باشند. روشن است كه با تغيير اميال و خواسته هاي افراد، ارزش بودن خود را از دست خواهند داد و ارزش هاي ديگر جايگزين آن ها مي گردند. از اين رو، اين گونه ارزش ها، معمولا بي ثبات اند.

البته، ديني بودن ارزش ها منافاتي با اجتماعي شدن آن ها ندارد و آن هنگامي است كه ارزش هاي ديني توسط غالب افراد جامعه پذيرفته شده و رفتار و اعمال آن ها بر پايه ارزش هاي ديني شكل گيرد. چنين ارزش هايي كه رنگ ديني دارند، از ثبات و دوام برخوردارند. در غير اين صورت، هر ارزش اجتماعي اي نمي تواند به مثابه ارزش هاي ديني كارايي داشته و افراد اجتماع را آسوده خاطر سازد؛ چرا كه در ارزش هاي اجتماعي ميل و خواست اكثريت گروه ملاك است، اما در ارزش هاي ديني، ملاك انسانيت بوده و در فرهنگ ديني افراد از حقوق اجتماعي يك ساني برخوردارند. از اين روست كه جامعه ديني پايدارتر است؛ البته جامعه اي كه فقط نام دين را يدك نكشد و دين و ارزش هاي ديني به خوبي و بدون تبعيض اجرا گردد.

به اين ترتيب، ارزش هاي ديني براي جوامع انساني امري حياتي و ضروري است. بديهي است كه احياي اين ارزش ها، موجب بالندگي جوامع و نشاط زندگي اجتماعي افراد خواهد بود. بي ترديد يكي از پيامدهاي مهم و برجسته قيام عاشورا، احياي ارزش هاي اسلامي و انساني است. اين حادثه عظيم توانست جامعه نبوي را از آن رخوتي كه پس از عروج ملكوتي رسول خدا (صلي الله عليه وآله) پديد آمده بود، بيرون آورده و به جامعه اي بالنده تبديل نمايد. درذيل به چند مورد از آن ارزش هاي اسلامي وانساني اشاره مي گردد: