بازگشت

امام حسين و اموال دنيا


امام حسين عليه السلام فرمود: «مالُكَ اِن لم يَكُنْ لَكَ، كُنْتَ لَهُ مُنْفِقاً فَلا تُبْقِهِ بَعْدَكَ فَيَكُنْ ذَخيرَةً لِغَيْرِكْ وُ تَكوُنَ اَنْتَ الْمُطالَبُ بِهِ الْمَاخوُذُ بِحِسابِهِ وَاعْلَمْ اَنَّكَ لا تَبْقي لَهُ وَ لا يَبْقي عَلَيكَ، فَكُلْهُ قَبْلَ اَنْ يَاْكُلَكَ؛ [1] اگر اموال و ثروت براي تو نيست، آن را انفاق نما، اموال را براي بعد از خودت باقي نگذار، پس براي غير تو ذخيره مي گردد، و تو نسبت به اموال مورد سؤال و حساب قرار مي گيري، و بدان به درستي كه تو براي اموال باقي نمي ماني، پس آن ثروت را بخور قبل از اينكه آن اموال ترا بخورد».

امام عليه السلام در انديشه خويش بيان مي كند، اي انسان! اموال و امكانات مادي و معنوي دنيا را هدف خويش قرار نده، بلكه آن ها را وسيله تعالي،


رشد، بالندگي معنوي و آخرتي خود قرار بده، بلكه بايد ثروت ها خدمتگزار تو باشند. چنان كه قرآن شريف مي فرمايد: تمام نظام وجود را براي شما مسخر و رام نموديم كه در خدمت شما باشند.

حضرت علي عليه السلام خطاب به كميل فرمود: «يا كُمِيْلُ، هَلَكَ خُزَّانُ الاَموالِ وَ هُمْ اَحْياءٌ وَ العُلَماءُ باقُون؛ [2] اي كميل جمع كنندگان ثروت ها نابود مي گردند، در حالي كه دانشمندان زنده و جاويد هستند».

ثروت هاي دنيا از جلوه هاي زيبا و جاذبه دار جهان است. لذا اموال دنيا هر مقداري كه باشد، بايد دقت در حلال و حرام آن بشود. حلالش حساب دارد، حرامش عذاب الهي را در دنيا و آخرت در پي دارد.

«فَمَن يَعْمَلْ مِثقالَ ذَرَّةٍ خَيراً يَرَه وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَراً يَرَهْ؛ [3] پس كسي كه ذره ائي خوبي و بدي نمايد، آن را مي بيند».

اين ها تجسّم اعمال است. ذره آن قدر كوچك است، كه قوّه جاذبه زمين آن را جذب نمي نمايد، اما در دادگاه الهي حساب دارد. «حاسِبُوا قَبْلَ اَن تُحاسِبُوا؛ قبل از اين كه به حساب شما رسيدگي كنند، خودتان به حساب خويش برسيد».

اصل دنيا بقائي ندارد، چه رسد اموال آن، قرآن مي فرمايد: كُلُّ مَن عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقي وَجْهُ رَبِّكَ ذُوالجَلالِ وَ الاِكْرام؛ [4] همه آن چه در دنياست


نابود شدني است. و روي پروردگارت كه صاحب زندگي و بزرگواري است باقي مي ماند. مگر جمال جميل حق كه پاينده و باقي است.

اموال بايد وسيله رشد معنوي انسان و ابزاري جهت خدمت به دين و مردم باشد. ثروت ها بايد راهگشاي مشكلات جامعه گردد. چون ثروت حضرت خديجه عليها السلام كه موجب رشد و زنده شدن اسلام گرديد. خمس و زكات، اتفاق و قرض الحسنه همه از نظام ارزشي اسلام است، لذا دارندگان اموال زماني كه حقوق واجب الهي را ادا نمايند و جهات مستحبي آن را مراعات نمايند، ثروت عاملي براي رسيدن به كمالات چون سخاوت و ايثار و گذشت مي گردد.


پاورقي

[1] اعلام الدين ص 298.

[2] نهج البلاغه، صبحي صالح، قصار 147.

[3] زلزال 7:99 و8.

[4] الرحمن 26:55 و 27.