دنيا از دنائت، به معناي پستي است، در مقابل آن كرامت و بزرگواري است. وابستگي به كرامت ها، انسان را بزرگوار مي نمايد و ارتباط با جلوه هاي مذموم دنيا بشر را از انسانيت ساقط مي كند.

امام حسين عليه السلام فرمود: «فَاِنَّ الدُّنْيا لَوْبَقِيَتْ لاَحَدٍ، وَ بَقِيَ عَلَيْها اَحَدٌ، لَكانَتِ الأَنْبِياءُ اَحَقُّ بِالْبَقآءِ، وَ اَوْلي بالرِّضاءِ، 0وَ اَرْضي بِالقَضآءِ، غَيرَ اَنَّ اللَّهَ خَلَقَ الدُّنْيا لِلبَلاءِ وَ خَلَقَ اَهْلَها لِلْفناء [1] ؛ به درستي كه اگر دنيا براي احدي باقي باشد و فردي در دنيا باقي بماند، انبياء الهي سزاوارتر به باقيماندن در دنيا و بهتر به رضا و قضاي الهي هستند (يعني تسليم امر و حكم و تقدير او مي باشند) به درستي كه خداوند دنيا را براي آزمايش و سختي ها آفريد و اهل دنيا را براي رفتن و مردن آفريد».


دنياي ممدوح: اگر انسان از دنيا به عنوان وسيله ايي براي رشد و كمال و كسب رضايت خالق خويش در مسير عبادت و بندگي كه همان طريق فطرت و آفرينش خويش است، حركت نمايد، اين بهره وري از دنيا كه وسيله تكامل او مي گردد، مورد ستايش است.

دنياي مذموم: زماني كه دنيا و آن چه در آن است، بشر را از حق و عدالت، وحي و نبوت، فطرت و آفرينشِ خويش جدا نمايد، اين وابستگي مذموم است.

انسانها چهار گروهند:

اول: گروهي كه دنيا را مي خواهند: «يَقُولُ رَبَّنا ءَاتِنَا فِي الدُّنْيا وَ مَا لَهُ فِي الاخِرَةِ مِنَ خَلاقٍ؛ [2] كسي كه مي گويد، پروردگار ما! به ما دنيا بده، و براي او در آخرت بهره ايي نيست».

دوم: گروهي كه دنيا و آخرت را طلب مي كنند: «وَ مِنْهُم مَن يَقُولُ رَبَّنا ءاتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنةً وَ فِي الاخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ؛ [3] از مردم كساني كه مي گويند: پروردگار ما! دنيا و آخرت را به ما كرامت نما و ما را از آتش جهنم حفظ فرما».

سوم: كساني كه دنيا و آخرت ندارند.

چهارم: كساني كه آخرت دارند و از دنيا بهره اي ندارند.


مردي از اهل كوفه به حضرت نامه نوشت، اي آقاي من! خوبي هاي دنيا و آخرت را به من خبر بده، امام در نامه اي چنين مرقوم فرمود: «بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم اَمّا بَعْد: فَاِنَّ مَنْ طَلَبَ رَضَي اللَّهَ بِسَخَطِ النَّاسِ كَفاهُ اللَّهُ اُمُورَ النَّاسِ، وَ مَنْ طَلَبَ رَضِيَ النَّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَكَّلَهُ اللَّهُ إِليَ النَّاسِ وَ السَّلامُ؛ [4] به نام خداوند بخشنده و مهربان اما بعد، فردي كه رضايت خدا را با خشم مردم طلب كند. خداوند او را در كارهاي مردمي كفايت مي كند و كسي كه رضايت مردم را با خشم الهي بخواهد، خداوند او را به مردم واگذار مي نمايد».

امام حسين عليه السلام فرمود: «اِذا كانَ يَوْمُ القِيامَةِ نادي مُنادٍ، اَيُّهَا النَّاسُ مَنْ كانَ لَهُ عَليَ اللَّهِ اَجْرٌ فَلْيَقُمْ! فَلا يَقُومُ اِلا اَهْلُ الْمَعْرُوفِ وَ كانَ عليه السلام كَثيراً ما يَتَمَثَّلُ وَ يَقُولُ؛ [5] زماني كه قيامت شد، منادي صدا مي زند: اي مردم!كسي كه براي او بر خداوند پاداشي است، پس بايد قيام كند. سپس به جزء اهل خوبيها كسي قيام نمي كند. (براي گرفتن حق و ثوابش) و امام عليه السلام بسيار مثال مي زد و مي فرمود:



«يا اَهْلَ لذَّاتِ الدُّنْيا لابِقاءَلَها

اِنَّ اِغْتِراراً بِظِلٍ زائِلٍ حُمْقُ؛ [6] .



اي اهل خوشي هاي دنيا براي دنيا بقايي نيست، به درستي كه فريب خوردن به سايه نابود شدني (دنيا) حماقت (بي عقلي و كج انديشي و نفهمي) مي باشد».


حضرت امام حسين عليه السلام در مورد ارتباط مردم با دنيا فرمود: «اِنَّ اَلنّاسَ عَبيدُ الدُنْيا وَ الدّينُ لَعِقٌ عَلي اَلْسِنِتِهِمْ يَحُوطُونَهُ ما دارَتْ مَعائِشُهُم فَاِذَا مُحِصُّوا بِالْبَلاءِ قُلَّ الدَيَّانُونَ؛ [7] مردم بنده دنيا شده اند و دين عسلي شيرين بر زبان هاي آن ها است، كه اطراف آن جمع مي شوند، مادامي كه زندگي آنها را تأمين كند، پس زماني كه با بلاها آزمايش شدند، كم مي گردند».

حضرت امام حسين عليه السلام فرمود: «اِنَّ جَميعَ مَا طَلَعْتْ عَلَيهِ الشَّمسُ فِي مَشارِقِ الاَرضِ و َمَغارِبِها، بَحرِها وَ بَرِّها وَ سَهْلِها وَ جَبَلَها عِندَ وَلِيٍّ مِن اَوْلِياءِ اللَّهِ وَ اَهلِ المَعْرِفَةِ، بِحَقِّ اللَّهِ كَفَئ الظَّلالِ؛ [8] به درستي كه تمام آن چه خورشيد بر آن مي تابد، در مشرقها و مغرب ها، درياها و خشكيهاي، صحراها و كوههاي زمين، نزد دوستي از دوستان الهي و اهل شناخت و شعور به خداوند سبحان، مثل قيمت و ارزش سايه است».

سپس امام عليه السلام فرمود: «اِلاّحُرٌّ يَدَعُ هذِهِ اللُّماظَةَ لاَِهْلِهَا (يَعنِي الدُّنْيا) لَيْسَ لاَِنْفُسِكُم ثَمَنٌ اِلاَّ الجَنَّةُ فَلا تَبيعُوها بِغَيْرِها فَاِنَّهُ مَنْ رَضِيَ مِنَ اللَّهِ بِالدُّنْيا فَقَدْ رَضِيَ بِالْخَسيسِ؛ [9] مگر انسان آزاده ايي كه اين مانده غذا را براي اهل دنيا رها مي كند، براي جانهاي شما بهاء و قيمتي جزء بهشت نيست. اين جان ها (و عمر و هستي خويش را) با غير از بهشت معامله


نكنيد. همانا كسي كه از جانب خداوند راضي به دنيا شود، به پستي و حقارت و فرومايگي رضايت داده است».