شناخت از مباحث اساسي و زير بنايي مي باشد. كه اگر اين مهم مورد بي توجهي قرار گيرد. عبادات و اعمال در محضر معشوق و محبوب جاهلانه بوده و ارزش چنداني نخواهد داشت. لذا امام حسين عليه السلام در بيان رسا و بليغ خود خطاب به مردم فرمود: «اَيُهَا النَّاسُ اِتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ، مَا خَلَقَ العِبادَ اِلا لِيَعرِفُوهُ فَاِذا عَرَفُوهُ عَبْدُوهُ وَ اِذَا عَبَدوُهُ اِستَغنُوا بِعِبادَتِه عَن عِبادَةِ مَاسَواه؛ [1] اي مردم! از خداوندي كه ياد او جليل است، بترسيد. او بندگان را نيافريد، مگر براي اين كه او را بشناسند. پس زماني كه او را شناختند، عبادت او را نمودند و زماني كه او را پرستش نمودند، از بندگي غير او بي نياز مي شوند».


مردي سؤال كرد، اي فرزند رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم پدر و مادرم فدايت معناي شناختن خداوند چيست؟

امام فرمود: «مَعْرِفَةُ اَهْلِ كُلِّ زِمانٍ اِمامَهُمُ الَّذي يَجِبُ طاعَتُهُ؛ [2] اهل هر زماني امام خودشان را كه واجب است، از او اطاعت كنند. بشناسند». لذا انسان براي كسب شناخت بايد دست توسل به عنايت الهي زند، تا كامياب گردد.

«اَللهُمَ مَا عَرَفنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِك: خدايا نشناختم حق شناخت ترا».

«اَللهُمَّ عَرِّفْنِي نَفسَك وَ اِنَّ لَم تُعرَّفني نَفسَك لَم اَعرِفْ رَسُولَك: خدايا! خودت را به من معرفي نما، اگر خودت را به من نشناسي. رسول تو را هم نخواهم شناخت».

«اَللهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَانّك اِنْ لَم تُعَرِّفَنِي رَسُولَكَ لَم اَعْرِف حُجَّتَك؛ خدايا! رسول خود را به من بشناس به درستي كه اگر رسولت را به من معرفي نكني حجت تو (امام معصوم خود را) نخواهم شناخت».

«اَللّهُمَّ عَرِّفني حُجَّتَك: خدايا! حجتت را به من معرفي نما». يعني امام زمانم را بشناسم.

«فانِّكَ اِنْ لَم تُعَرِّفني حُجَّتَكَ ظَلَلْتُ عَن ديني: به درستي كه اگر حجت خود را به من معرفي ننمائي از دينم گمراه شده ام». حال انسان بايد بداند، زير بناي همه اعتقادات و ايمان و عمل صالح، عزت و شوكت، قربت و


منزلت در پيشگاه حضرت حق، معرفت و شناخت، شعور و درك معشوق و مولاي خويش است.

خداوند در قرآن فرمود: «ما خَلَقْتُ الجِنِّ وَ الاِنسَ اِلاَّ لِيَعْبُدُون؛ [3] جن و انسان را نيافريدم، مگر براي اين كه مرا عبادت كنند». يعني نسبت به من شناخت و معرفت كسب نمايند.

امام حسين عليه السلام فرمود: «دِرَاسَةُ العِلمِ لِقَاحُ المَعرِفَةِ؛ [4] بررسي علوم و بحث هاي آن، شناخت را بارور مي نمايد».

خداوند در قرآن فرمود: «مَن اَحْيَاهَا فَكاَنَّمَا اَحْيَا النَّاسَ جَميعاً؛ [5] كسي كه انساني را زنده نمايد (يعني معرفت و شناخت، علم و آگاهي به او دهد) گويا همه مردم را حيات بخشيده است.»