مقوله هاي پيشين همچون: ايثار و از خودگذشتگي، وفاداري،... ارتباط تنگاتنگي با عنصر صبر و بردباري دارند، چون انسان هاي بي صبر هرگز توان بروز ايثار و فداكاري را ندارند، لكن صبر با عناصر ديگر هم همراه است از جمله: تحمل بار مصيبت هاي سنگين و به دوش كشيدن سنگيني بار فراق عزيزان. شخصي كه قهرمان همه جانبه ي «صبر و بردباري» در حماسه ي عاشورا، است همان زينب كبري است.

آن حضرت عليهاالسلام قطع نظر از مصايبي كه در فراق جد، پدر و مادر و برادر خود متحمل شد، تنها در «قضيه ي عاشورا» شهادت و به خون غلتيدن بيش از بيست نفر از نزديكان خود را به چشم ديد، به حق مي توان او را «ام المصائب» ناميد. از اين رو زينب، مادر سه شهيد، خواهر هشت شهيد و عمه نه شهيد و خاله ي سه شهيد و مادر و خواهر ديني و عاطفي همه ي شهيدان كربلا به حساب مي آمد.

از سوي ديگر او سرپرست كاروان آزادگان از كربلا تا كوفه و شام بود و ايراد خطبه ها در آن شهر و مبارزه ي سرسخت و بي امان با يزيديان و اداي وظيفه ي سنگين پيام رساني خون شهيدان و... بر مصيبت هاي آن جناب مي افزود؛ اما با اين همه، زينب، با تحمل و صبر، تمام اين بار را به دوش كشيد و به مقصد واقعي آن رسانيد كه امام سجاد مي فرمايد:

با همه ي مصيبت و مشقتي كه بر عمه ام وارد شد، نماز شبش ترك نشد. و حتي نقل شده كه امام حسين عليه السلام در آخرين وداع به خواهرش فرمود:

أيا أختاه! لا تنسيني في نافلة الليل؛ [1] .

اي خواهر! برادرت (حسين عليه السلام) را در نماز شب فراموش نكن.


اين درخواست امام عليه السلام از خواهرش زينب صرف نظر از اين مقام بسيار والا و جايگاه معنوي و عرفاني فوق العاده ي زينب را گوشزد مي كند بيانگر پيش بيني آن امام آينده نگر از صبر خواهر است. اين صبر و بردباري حيرت انگيز زينب در صحنه ي قرباني دادن ها و قبول نيابت خاص از سوي امام معصوم عليه السلام و ايراد خطبه هاي روشنگر در جمع دشمن نابه كار، و توجه خاص به انجام عبادت هاي مستحب و نمازهاي نافله و... در اين ايام دشوار بيانگر شخصيت معنوي و عرفاني حضرت زينب عليهاالسلام است كه براي ارائه الگوي صبر و بردباري از او بايد نام برد.