در قيام كربلا، امام حسين عليه السلام و همه ي اصحاب ايشان در تمام لحظات متوجه خداوند بودند. و حضور جدي آنان در كنار امام حسين عليه السلام براي قيام «لله» آن حضرت عليه السلام بود. هر آن چه در كربلا و نهضت عاشورا ديده مي شود رنگ خداپرستي و عبوديت دارد كه به چند نمونه آن اشاره مي شود:

امام حسين عليه السلام در جواب معترضان به اين هجرت، به بيان جدش رسول خدا صلي الله عليه و آله در عالم رؤيا اشاره مي فرمايد:

ان الله شاء ان يراك قتيلا؛

همانا خداوند خواهان (اين هجرت و پايان آن) شهادت و كشته شدن من است.

ملاحظه مي شود كه محور حركت را رضاي خدا قرار داده است و بس.

در عصر تاسوعا، دشمن به خيمه ها حمله ور مي شود آن گاه كه امام حسين عليه السلام از حمله ي آنان آگاه مي شود برادرش «عباس بن علي عليه السلام» را مي طلبد و از او مي خواهد كه


شب عاشورا را مهلت بگيرد تا در آن شب به عبادت و راز و نياز با خدا بپردازد و مي فرمايد:

اني قد كنت أحب الصلاة و الدعاء و الاستغفار و تلاوة كتابه؛

بدرستي من عاشق و شيفته ي نماز و راز و نياز با پروردگار عالميان و استغفار و قرآن خواندن هستم.

با وجود اين كه حسين عليه السلام از عزت و مناعت طبع برخوردار است، براي پرستش خدا و نجوا با محبوب از دشمن تقاضاي مهلت مي كند.

در گرماگرم نبرد در كربلا، «ابوثمامه ي صائدي» اين صحابه ي خالص و پارسا، دريافت كه وقت ظهر و نماز فرارسيده است از اين رو به امام عليه السلام عرض مي كند: مي خواهم در حالي خدا را ملاقات كنم كه اين نماز را به جاي آورده باشم. امام عليه السلام در تحسين اين يادآوري به او مي فرمايد:

ذكرت الصلاة جعلك الله من المصلين؛ [1] .

نماز را ياد كردي، خداوند تو را از نمازگزارن قرار دهد.

به دنبال اين مذاكره ي عرفاني، نماز جماعت برگزار مي گردد، در حالي كه «زهير بن قين» و «سعيد بن عبدالله» پيش روي امام عليه السلام مي ايستند و امام و يارانش نماز خوف برپا مي دارند تا براي آيندگان روشن باشد كه هدف نهايي مردان خدا حتي در جنگ «عبوديت و خداپرستي» است.

بي شك آن كه از همه بيشتر به ياد نماز بود خود حسين عليه السلام بود؛ ولي براي تشويق ابوثمامه و اهتمام او به نماز در قيام كربلا او را تحسين مي فرمايد.

آن چه اهتمام بيشتر امام حسين عليه السلام را به نماز بيان مي كند حوادث حيرت انگيزي است كه در حاشيه ي اين نماز خون اتفاق مي افتد. زماني كه از هر سو تيرها بر اين


نمازگزاران روانه مي شد عده اي، با آغوش باز پذيراي اين تيرها مي شدند تا امام و ديگر ياران همراه آن حضرت به نماز ادامه دهند. حتي بعضي از اين مدافعان حسيني كه بدنشان را سپر تيرها قرار داده بودند به درجه ي رفيع شهادت نايل شدند.

از صحنه هاي شگفت انگيز قيام كربلا در بعد عبادي آن، مناجات شب عاشوراي حسيني عليه السلام است كه تمام آن شب را او و يارانش به نماز، نيايش، دعا و قرائت قرآن پرداختند. در اين زمينه ابومخنف مي نويسد: هنگامي كه آسمان بر حسين و اصحابش تاريك شد تمام شب را بيدار ماندند و نماز خواندند، استغفار كردند و دعا خواندند و (به درگاه رب) تضرع نمودند. [2] .

ابن طاووس با بيان عبادت و مناجات امام حسين عليه السلام و يارانش، به تشبيه زيبايي اشاره دارد:

و بات الحسين عليه السلام و أصحابه تلك الليلة و لهم دوي، كدوي النحل؛ [3] .

حسين و اصحابش عليه السلام شب را به صبح رساندند، در حالي كه زمزمه شان (قرائت قرآن، مناجات و نماز) چون زمزمه ي زنبوران عسل در كندو بود.

«حبيب بن مظاهر» يكي از كساني بود كه بسيار قرآن تلاوت مي كرد، و اين فضيلتي است كه امام حسين عليه السلام هنگام جان دادن حبيب از آن ياد مي كند:

لله درك يا حبيب! لقد كنت فاضلا تختم القرآن في ليلة واحدة؛ [4] .

به به! خداوند به تو خير دهد اي حبيب! تو شخص باكمالي بودي، در يك شب ختم قرآن مي كردي.

اين چنين امام حسين عليه السلام از حبيب تمجيد مي كند تا به آيندگان تفهيم شود كه انسان مي تواند فضايل اخلاقي و اجتماعي و عبادت الهي را با هم جمع كند.