پيام هاي عميق و اعجاز گونه را جز با زبان ادب و هنر نمي توان تبليغ و تبيين نمود؛ به همين سبب،حادثه ي عظيم عاشورا با دريايي از جلوه ها و جنبه هاي ادبي و هنري آميخته است و توجه به آن ها را براي يادآوري خاطره ي عاشورا و تحليل گران اين نهضت،


بسيار مهم است.

بر اين اساس در بيانات معصومين عليهم السلام و رفتار آنان تشويق هنر متعهد، مشاهده مي شود كه يكي از آنان شعر است. در زمان وقوع حادثه ي كربلا هم شعر به عنوان زبان گوياي هنر مطرح بود كه متأسفانه جبهه ي باطل با هدايا و انعام و پول هاي فراواني كه در اين راه صرف كرده است، شاعران حاذق و ماهري را به استخدام خويش درآورده و از هنر آنان سوء استفاده هاي بسياري كرده است؛ البته مصلحان و حق طلبان نيز در راه تشويق شاعران به سرودن اشعار واقعي همراه با محتواي محكم و روشنگر از هيچ كوششي دريغ نورزيده اند.

يكي از معصومين عليهم السلام كه در اين راه تلاش چشم گيري داشت امام سجاد عليه السلام بود كه در بها دادن به شعراي متعهد اصرار داشت، از جمله دو شاعر شيعي يعني «فرزدق» و «كميت» را كه درباره ي نهضت عاشورا و امام حسين عليه السلام اشعار رسايي سروده بودند، فوق العاده تكريم و تشويق مي كردند.

كميت براي امام سجاد عليه السلام اشعاري سروده و امام عليه السلام مبلغ زيادي براي او فرستاد، كميت عرض كرد: پول نمي خواهم، ولي خواهش مي كنم يكي از پيراهن هاي مبارك و پوشيده شده ي خودتان را به من هديه كنيد. امام عليه السلام تعدادي از لباس هايشان را به كميت بخشيدند و در حق او دعا كردند. [1] .

نيز امام صادق عليه السلام در تشويق شاعران واقع نگر به سرودن شعر در وصف خاندان پيامبر صلي الله عليه و آله و به ويژه براي حادثه ي عاشورا و رهبر آن نهضت (امام حسين عليه السلام) توصيه هاي بسياري دارد؛ از جمله مي فرمايد:

من قال فينا بيت شعر بني الله له بيتا في الجنة؛ [2] .


هر كس درباره ي خاندان ما يك بيت شعر بسرايد، خداوند برايش خانه اي در بهشت بنا مي كند.

هم چنين آن حضرت عليه السلام به يكي از شاعران شيفته ي راه حسين عليه السلام به نام«جعفر بن عفان طائي» فرمود: «به من خبر رسيده كه درباره ي امام حسين عليه السلام شعر نيكو مي سرايي؟ در پاسخ گفت: آري. آن گاه بخشي از شعرها و مرثيه هايش را در محضر امام صادق عليه السلام خواند. امام عليه السلام و اطرافيانش به شدت گريستند تا آن جا كه قطره هاي اشك بر صورت و محاسن آن حضرت عليه السلام جاري شد. سپس امام عليه السلام فرمود: «اي جعفر! به خدا سوگند! در اين لحظه كه سوگنامه ي حسين عليه السلام را مي خواني فرشتگان مغفرت پروردگار، شاهد و شنواي اشعارت بودند و چون ما و بيشتر از ما گريستند، خداوند بهشت را بر تو واجب كرد و تو را آمرزيد.»

سپس فرمود:

ما من أحد قال في الحسين عليه السلام شعرا فبكي و أبكي به الا أوجب الله له الجنة و غفر له؛ [3] .

هيچ كس درباره حسين عليه السلام شعري نگفت كه بگريد و بگرياند جز آن كه خداوند، او را خشنود ساخت و بهشت را بر او واجب گرداند.

در طول تاريخ واقعه ي كربلا و نهضت امام حسين عليه السلام شاعران شيعي، چه در گذشته ي دور مانند كميت، فرزدق، «ابوهارون مكفوف»، دعبل خزاعي، «سيد حميري» و شمس تبريزي و چه در قرن هاي اخير شاعران متعهدي همچون، «مرحوم ساماني» و «محتشم» و چه در عصر حاضر، به مجالس حسيني و دسته هاي عزاداران آن حضرت عليه السلام گرمي و شور و هيجان خاص بخشيده اند كه اميد است و شاعران مخلص با سرودن اشعاري، كه بيانگر روح ايمان و حماسه و عزت و عظمت مسلمين و


اهل بيت عليهم السلام است، قيام عاشورا و ياد حسين عليه السلام را زنده دارند و در تبيين معارف الهي همت گمارند.