جزيه مالي بود كه افراد غيرمسلمان شهرهاي اسلامي شامل مجوسيان، يهوديان و مسيحيان، سالانه و به صورت سرانه به حكومت پرداخت مي كردند كه در آن زمان معمولا ثروتمندان 48 درهم، متوسطين 24 درهم و طبقه پايين تر 12 درهم در سال ملزم به پرداخت بودند. [1] .

با مسلمان شدن بسياري از اهل ذمه، درآمد حكومت از اين منبع رو به كاهش نهاد اما معاويه براي جبران اين نقيصه، در دوران حكومت خود دستور داد تا ايرانيان مقيم عراق، طبق رسوم پيش از اسلام، هر سال در اول بهار و اول پاييز كه به برگزاري مراسم دو عيد نوروز و مهرگان مي پردازند، هدايايي به حكومت تحويل نمايند. و از اين راه هر سال 10 ميليون درهم به بيت المال عراق سرازير مي شد. [2] .