تبليغ ، از چهار عنصر تشكيل شده است :

1. پيام .

2. پيام رسان .

3. ابزارهاي پيام رساني .

4. روش پيام رساندن به مردم .

هر يك از اين عناصر بايد داراي خصوصياتي باشد تا تبليغ ، موثر افتد و پيام ، به نحو احسن به مردم برسد و مردم را جذب نمايد.

در نهضت عاشورا - كه نهضتي جاودان است - اين عناصر نيز داراي خصوصياتي جاودانه مي باشد، خصوصياتي كه از منبع وحي سرچشمه مي گيرد؛ چرا كه عاشورا و قيام امام حسين (ع) متصل به وحي است . عاشورا حادثه اي نبود كه منحصر به روز دهم محرم سال 61 قمري باشد، بلكه نهضتي است جاويد.

آري ، صحراي كربلا به وسعت تاريخ است و قافله كربلائيان در مسير تاريخ در حركت است تا زماني كه درگيري حق و باطل ادامه دارد و جمله : «اني سلم لمن سالمكم و حرب لمن حاربكم و ولي لمن والاكم و عدو لمن عاداكم » نشانه اي از تداوم اين نبرد است و اين تفسيري است بر شعار:«كل ّ يوم عاشورا و كل ّ ارض كربلا»، و اين شعاري است كه نشان دهنده تداوم عاشوراست تا در همه جا و هميشه تاريخ ، هر آرزومندي آرزو كند كه اي كاش ! در كربلا همراه ياران امام شهيد مي شد. در زيارتنامه مي خوانيم : «يا ليتني كنت معكم فافوز معكم »؛ يعني هر جا كه براي اقامه حق و عدل و عليه ظلم و فساد، قيام كني آنجا عاشوراست و هر جا پيكر تو در راه اسلام نقش زمين شود، آنجا كربلاست و اين يعني اگر چه قبله در كعبه است ، اما (فأينما تولو فثم ّ وجه اللّه ).

حضرت امام ؛ مي فرمايد: «اين كلمه كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا يك كلمه بزرگي است . همه روز بايد ملت ما اين معني را داشته باشد كه امروز روز عاشورا است . و ما بايد مقابل ظلم بايستيم . و هيمن جا هم كربلاست و بايد نقش كربلا را ما پياده كنيم .انحصار به يك زمين ندارد. انحصار به افراد نمي شود. قضيه كربلا منحصر به يك جمعيت هفتاد و چند نفري و يك سرزمين كربلا نبود. همه زمينها بايد اين نقش را ايفا كنند».

در حماسه هشت سال دفاع مقدس ايران ، اتصال به نهضت عاشورا منبع الهام ،شور و حركت آفريني بود. امام اين پيوند را چنين بيان فرمود: «امروز، روز عاشوراي حسيني است ، امروز، ايران كربلااست ».

شرايط موفقيت يك پيام عبارت است از:

1. حق بودن .

2. منطقي بودن .

3. انگيزانندگي پيام .

4. هماهنگي با نيازهاي زمان .

قرآن ، پيامي جاودانه است كه از سوي خداي متعال براي رستگاري بشر به پيامبر گرامي اسلام (ص) نازل نموده است . قرآن يكي از صفات خود را كه روي آن تأكيد نموده است و آن را رمز جاودانگي خود دانسته ، حق بودن پيام قرآن است : (ذلك بان ّ اللّه نزّل الكتاب بالحق ).

و اسلام را برترين دينها دانسته ؛ چون دين حق است : (و هو الّذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ).

در واقعه عاشورا كه - هدف از آن عزت بخشيدن به اسلام و ارزشهاي اسلامي است - حضرت ابا عبدالله (ع) از همان ابتداي حركت از مدينه به سوي مكه ، در سخنان خويش ، هدف از حركت خود را احياي دين ، اجراي حدود الهي ، احياي سنّت جدش رسول گرامي اسلام (ص)، مبارزه با بدعتها، فساد و احياي امر به معروف و نهي از منكر اعلام نمودند. عاشوراي حسيني يك نهضت احياگرانه نسبت به دين و ارزشهاي ديني بود كه درسايه بذل جان و نثار خون ، عزت دين الهي به جامعه مسلمين بازگشت .

امام حسين (ع) در مدينه در وصيتي كه به برادرش محمد حنفيه نوشت ، هدف اصلي از قيام خويش را چنين بيان نمودند: «انّي لم اخرج أشرا و لا بطرا و لا ظالما و انّما خرجت لطلب الاصلاح في امّة جدّي اريد أن آمر بالمعروف و أنهي عن المنكر و اسير بسيرة جدّي و سيرة علي بن ابي طالب ».

و نيز در نامه هايي خطاب به مردم بصره نوشتند: «و أنا أدعوكم الي كتاب اللّه و سنة نبيه (ص) فان ّ السنّة قد اميتت و ان ّ البدعة قد احييت و إن تسمعوا قولي و تطيعوا امري أهدكم سبيل الرشاد».

امام (ع) در سخنانش حركت خويش را حركتي خدا جويانه و اصلاح طلبانه خواند،نه شورشي و تفرقه انگيز تا بهانه اي براي كشتن او از سوي بني اميه حساب شود.

پيام عاشورا جاودانه است و هر پيامي براي اينكه جاودانگي لازم را داشته باشد،بايد متناسب با عقل و فطرت پاك بشري باشد. اسلام شناس بزرگ ، استاد مطهري ؛مي گويد:

«يك پيام بايد در درجه اول ، منطقي باشد، يعني با عقل و فكر بشر سازگار باشد به گونه اي باشد كه جاذبه عقل انسان ، آن را به سوي خودش بكشد. يك پيام اگر ضد منطق و عقل باشد ولو مثلاً احساسي باشد براي مدت كمي ممكن است دوام پيدا كند، ولي براي هميشه قابل دوام نيست . اين است كه قرآن دائماً دم از تعقل مي زند».

از خصوصيات ديگر پيام انگيزانندگي آن است كه متناسب با احساسات و عواطف مردم باشد. هماهنگي با نيازهاي زندگي آنان باشد. استاد مطهري مي گويد:

«همچنين براي اينكه محتواي يك پيام ، غني و نيرومند باشد، بايد با احساسات بشر انطباق داشته باشد. انسان كانوني دارد غير از كانون عقلي و فكري به نام كانون احساسات كه آن را نمي توان ناديده گرفت ».

شهيد مطهري (ره ) يكي از علل پيشرفت اسلام را در جهان چنين بيان مي كند:«كمونيسم و مسيحيت هر چه فعاليت مي كند پيشروي قابل توجهي ندارد، در حالي كه دستگاههاي تبليغاتي آنان قوي و وسيع و دستگاه تبليغاتي ، اسلام ضعيف است . علتش اين است كه محتواها فرق مي كند».