بازگشت

مفهوم تبليغ


«تبليغ »، واژه اي عربي است كه معادل انگليسي آن «پروپاگاندا» است . اما بايد توجه داشت كه مفهوم تبليغ ، در فرهنگ اسلامي ، با مفهوم تبليغ در فرهنگ امروز غرب ،كاملا متفاوت است . تبليغ در عرف امروز غرب ، دروغ پردازي به انگيزه فريب دهي و همراه سازي افكار عمومي است .

شهيد مطهري (ره ) تفاوت معناي تبليغ از نظر قرآن و در عرف امروز را چنين بيان مي كند: «بدبختانه اين كلمه در عرف امروز، سرنوشت شومي يعني منحوس پيدا كرده به طوري كه امروز در عرف ما فارسي زبانها تبليغ يعني راست و دروغ جور كردن و در واقع فريبكاري و اغفال . براي به خورد مردم دادن يك كالا، مفهوم اغفال به خودش گرفته است و لذا گاهي كه كسي درباره موضوعي صحبت مي كند، وقتي مي خواهد بگويد اينها اساسي ندارد، مي گويد: آقا اينها همه تبليغات است ».

دهخدا مي گويد: «رساندن عقايد ديني يا غير اينها با وسايل ممكنه »

در كتاب «التحقيق في كلمات القرآن » پس از نقل آراي اهل لغت درباره مفهوم تبليغ و ابلاغ ، مي نويسد: «رأي تحقيقي درباره معناي ماده تبليغ اين است كه : تبليغ همان ايصال و رساندن است ، لكن نه هر ايصال و رساندني ، بلكه حد اعلاي آن را ابلاغ گويند. در تمامي كاربردهاي واژه ابلاغ ، اين خصوصيت لحاظ شده است ».

شهيد مطهري درباره تفاوت دو واژه «ابلاغ » و «ايصال » مي فرمايد: «تبليغ با وصل و ايصال معناي نزديك دارد. ما در زبان عربي ، كلمه ايصال داريم ، كلمه ابلاغ هم داريم . در فارسي در معناي اين هر دو، رسيدن و رساندن به كار برده مي شود ولي در عربي ايصال را به جاي ابلاغ نمي شود به كاربرد. ايصال ، معمولاً در مورد رساندن چيزي به فكر و روح و قلب كسي به كار مي رود و لذا محتواي ابلاغ نمي تواند يك امر مادي و جسماني باشد، حتماً يك امر معنوي و روحي است ؛ يك فكر و يك احساس است ».

تبليغ از واژه هايي است كه در قرآن كريم كاربرد فراوان دارد، قرآن اين واژه را در مواردي به كار مي برد كه هدف آن رسانيدن يك پيام مقدس مي باشد.

(أُبَلِّغُكُم ْ رِسَـلَـت ِ رَبِّي وَأَنَا لَكُم ْ نَاصِح ٌ أَمِين ٌ)

بنابراين ، اين واژه در قرآن از قداست خاصي برخوردار است ؛ از طرفي ،اساسي ترين وظيفه انبيا در قران كريم ، ابلاغ و رساندن پيام الهي ذكر شده است .

(مَّا عَلَي الرَّسُول ِ إلاَّ الْبَلَغ ُ)

حضرت علي (ع) در نهج البلاغه مي فرمايد: «آنگاه كه در عصر جاهليت ، بيشتر مردم ، پيمان خدا را ناديده انگاشتند و حق پروردگار را نشناختند و در برابر او به خدايان دروغين روي آوردند و شيطان مردم را از معرفت خدا باز داشت و از پرستش او جدا كرد،خداوند، پيامبران خود را مبعوث فرمود و هر چند گاه ، متناسب با خواسته هاي انسانها،رسولان خود را پياپي اعزام كرد تا وفاداري به پيمان فطرت را از آنان باز جويد و نعمتهاي فراموش شده را به ياد آورند».