خلافت در اسلام ، عبارت است از جانشيني رسول خدا (ص) يعني خليفه بايد نمونه رسول خدا و متصف به اوصاف و اخلاق پيامبر اسلام باشد، زيرا خليفه حكومت اسلامي مي بايست وسيله اي براي تحقق عدالت اسلامي و قضاوت عليه تخلفاتي باشد كه انجام مي گيرد؛ براي همين اگر خليفه فرد شايسته اي باشد، جامعه را به صلاح و سعادت سوق مي دهد و چنانچه فرد منحرفي باشد مسير جامعه را هم به انحراف مي كشاند.

حسين (ع) در اولين نامه اي كه به مردم كوفه نوشت به اين شرايط اشاره فرمود:

«به جانم قسم امام نيست مگر آن كه به كتاب خدا عمل كند و به عدل و قسط رفتار نمايد و بر حسب قانون و حق مجازات كند و خود را در مسير رضاي خدا قرار دهد».

پس خلافت تنها يك سلطه ارضي نيست ، بلكه خلافت نيابت از رسول خدا است .ليكن حسين مي بيند كه مقام جدش در اختيار فردي قرار گرفته كه تمام اوقاتش را به مي گساري و عياشي و شكار و تفريح نامشروع مي گذراند و جز رسيدن به شهوات نفساني هدفي ندارد، لذا قيام كرد تا خلافت اسلامي را به جاي گاه اصيلش برگرداند.