چرا حسين (ع) قيام كرد؟ اين سؤال در ذهن بسياري از كساني كه از مقررات و وظايف اسلامي و حقايق تاريخي بي اطلاعند، پيش مي آيد. با توجه به اين كه حسين (ع) از قدرت بني اميه و ضعف و زبوني مردم مطلع بود و شناختي كه از مردم كوفه داشت و تجربه كرده و ديده بود كه كوفيان با پدرش علي (ع) و برادرش امام مجتبي (ع) چگونه رفتار كردند، اين شناخت و آگاهي از گفته هايش كاملاً آشكار مي گردد؛ چنان كه فرمود:

«مردم برده و بنده دنيايند، دين چرخش [لقلقه ] زبان آنها است ، به هر سو كه نفعشان ايجاب مي كند مي چرخد، پس هنگام گرفتاري دين داران اندك مي شوند».

پس چرا قيام كرد؟ و مانند برادرش امام حسن (ع) با حكومت وقت كنار نيامد؟

در پاسخ اين ايراد، اجمالاً مي گوييم كه قيام و نهضت حسين (ع) داراي علل و فلسفه و اسرار زيادي است كه به طور اختصار به بعضي موارد آن اشاره مي كنيم .