از جلوه هاي بارز حضور زنان در حماسه عاشورا، تعهد و پايبندي آنان به حرمتها و احكام خدا و مراعات مسائل حجاب و عفاف است . حضوري اين چنين ، نشان مي دهد كه مشاركت زن در عرصه هاي مبارزات و دفاع از حق ، منافاتي با فعاليتهاي بيرون از خانه ندارد، به شرط آنكه حريم عفاف و حدود الهي رعايت شود و متانت لازم ، مراعات گردد.

اهل بيت امام حسين (ع) در سفر كربلا، منادي اين متانت و عفاف بودند، هر چند سپاه كوفه به حريم آنان بي حرمتي كردند و در دوران اسارت ، آنان را در مضيقه وسايل پوشش قرار دادند، ولي همين كه آن آزاد زنان ، از معترضان سرسخت اين بي حرمتي بودند، دليل ديگري بر اهميت و قداست حفظ حجاب و عفاف حتي در بدترين شرايط اجتماعي و مضيقه هاي تحميلي است .

به عنوان نمونه چون كاروان اسراي اهل بيت نزديك دروازه شام رسيدند، ام كلثوم ، شمر را طلب كرد و فرمود: مرا با تو حاجتي است . گفت : حاجتت چيست ؟ فرمود ما را از دروازه اي داخل كن كه مردمان كمتر در آن انجمن باشند و بگو سرهاي شهدا را از ميان محملها دور كنند تا مردم به نظاره سرها مشغول شده و به حريم رسول خدا نگاه نكنند. اما شمر بالعكس عمل كرد و به كارش افتخار مي كرد، در اينجا بود كه ام كلثوم فرياد زد:«خاك بر دهانت باد اي ملعون ! لعنت خداوند بر ستمكاران باد. واي بر تو! آيا افتخار مي كني به اين عملي كه انجام دادي ؟! آيا افتخار مي كني كه فرزندان رسول خدا را در مقابل نامحرم قرار مي دهي و همه به نظاره ايشان بنشينند؟!».

وقتي مردم كوفه شجاعت اين دو خواهر داغديده را ديدند، اوضاع بحراني شد و بيم خطر مي رفت . ابن زياد دستور داد آنان را در يكي از خانه هاي همسايه مسجد حبس كنند و مأموراني را هم بر آنان گماشت .

مردم هم كه آشفته حال و پريشان شده بودند و عده اي گريه مي كردند، حضرت زينب (س) با صداي بلند فرياد زد: «جز ام ولد، كسي بر ما وارد نشود آنان نيز همچون ما اسير شده اند و رنج اسارت را مي شناسند».

اين كار، هم براي رعايت حريم عصمت و دوري چشم نامحرمان از ذريه پيامبر و دختران امام حسين (ع) بود، هم جلب عواطف آنان كه با سختيهاي اسيران آشناتر بودند و نسبت به بازماندگان شهدا خوش رفتاري مي كردند.

در سخنرانيهاي حضرت زينب ، ام كلثوم و فاطمه دختر امام حسين (ع)، عمدتاً هتك حرمت اهل بيت مطرح شده و به نحوه رفتار والي و مأموران ، با حرم و حريم پيامبر، انتقاد شده است . هنگام ورود اهل بيت به شام نيز ام كلثوم با بيانات خود، شمر و يزيديان را رسوا كرد.