احياي امر به معروف و نهي از منكر و آموزش آن دو به امت اسلامي ، يكي از مقاصد آن حضرت به شمار مي رود: «اللهم ّ انّي أحب ّ المعروف و أنكر المنكر».

بي شك ، نخستين سنگ بناي هر جامعه اي «قانون » است و بدون آن ، دستيابي به فلاح و رستگاري و ساحل امن ، خيالي است خام ؛ ليكن «قانون » به تنهايي بس نيست ،بلكه بايد مجري آگاه و ناظر اميني نيز در كار باشد. در تمامي نظام هاي سياسي ، فرد ياگروهي ، مأمور اجراي قانون و نيز نظارت بر چگونگي اجراي آن هستند؛ اما در نظام سياسي اسلام ، افزون بر برگزيدگان خاص تعريف شده قانوني ، تمامي افراد جامعه

اسلامي ، وظيفه نظارت بر اجراي قانون و پاسداري از حريم آن را بر عهده دارند. اين نظارت عمومي اسلامي كه وظيفه بسيار سترگ و سنگين و ضامن اجراي عدل و داد و دستيابي آحاد جامعه به كمال و سعادت است «امر به معروف و نهي از منكر» نام دارد.

با تأسف فراوان ، اين نسخه شفابخش و اين فريضه گران سنگ ، به وادي فراموشي سپرده شده ؛ يا در سايه عدم آگاهي از شرايط ، شيوه ها و مراتب آن به زهر كشنده و نسخه ويرانگري بدل گشته است ؛ زيرا آن كه بدون شناخت ، رويكرد به عملي داشته باشد، چون رونده اي است كه در مسير غلط حركت مي كند و هر چه شتابش بيش ، دوري از مقصد و گمراهي اش بيشتر است ؛ «العامل علي غير بصيرة كالسائر علي غير الطريق ، لايزيده سرعة السير الاّ بعداً».

به راستي ، ريشه اين سهل انگاري و فراموش كاري چيست ؟ امام باقر (ع) در سخن نوراني اش به اين پرسش ، پاسخ مي دهد و آن را «دنيا دوستي و لذت جويي » مي داند:

«يكون في آخر الزّمان قوم يُتّبع فيهم قوم مُرائون يتقرّئون و ينتسكون ، حُدثاء سفهاء، لا يوجبون أمراً بمعروف و لا نهياً عن منكر، الا اذا أمنوا الضرّر، يطلبون لانفسهم الرُّخص و المعاذير، يتّبعون زلاة العلماء و فساد عملهم ، يُقبلون علي الصّلاة و الصّيام و مالا يُكلّمهم في نفس و لا مال ؛ و لو أضرّت الصّلاة بسائر ما يعملون ، بأموالهم و أبدانهم ،لرفضوها كما رفضوا أسمي الفرائض و أشرفها؛

در آخر الزمان ، گروهي پديدار مي گردند كه رياكاران و عابد نمايان و نادانان تازه به دوران رسيده را الگوي خود مي دانند و از آنان پيروي مي كنند. آنان فرمان دادن به نيكي ها و بازداشتن از بدي ها را واجب نمي شمارند، مگر زمان كه از اين طريق آسيب نبينندهمواره در پي راه گريز و بهانه جويي و عذر تراشي هستند. دنبال عيب جويي و جست و جوي لغزش هاي دانشمندان و آشكار ساختن رفتارهاي زشت آنان هستند رويكرد آنان به نماز و روزه و ساير اعمالي است كه به مال و جانشان آسيب نرساند، ليكن اگر نماز نيز به مال و جان آنان ضرري داشته باشد، از آن گريزانند، همان گونه كه بلند پايه ترين و گران سنگ ترين واجبات (امر به معروف و نهي از منكر) را رها كرده اند».