نهضت اصلاحي و مقدس امام حسين (ع) حادثه عظيم و اثرگذاري در تاريخ اسلام مي باشد كه از يك سو اوضاع سياسي و اجتماعي موجود را دستخوش تغييرات اساسي كرده و از سوي ديگر نتايج روحي و معنوي عميقي به جاي گذاشت.

برانگيختگي روحي و انقلاب عليه خود، بروز اخلاق متعالي در جامعه و طرداخلاق تسليم پذيري و يأس، پيامدهاي مثبت قيام حسيني در جان افراد مي باشد.واز حيث سياسي و اجتماعي، بازتاب سريع قيام امام حسين (ع)، وقوع قيام هاو حركتهاي متعددي در شهرهاي اسلامي بود كه اوضاع نظام خلافت و اركان حكومت اموي را متزلزل كرد. نويسنده در اين مقاله سعي كرده است با رويكردي تاريخي اين حوادث را در قرن نخست پس از شهادت امام حسين (ع) تبيين نمايد. وي ابتدا به اعتراض زيد ابن ارقم در مجلس ابن زياد و نقش بسيار سازنده كاروان اسيران به ويژه امام سجاد (ع) و حضرت زينب (س) در گسترش و استمرار نهضت حسيني پرداخته، سپس قيام عبدالله بن عفيف ازدي، قيام مردم مدينه، قيام توابين و مختار در كوفه را به عنوان حركتهاي متأثر از نهضت امام حسين (ع) مورد بررسي قرار داده است.