مرحوم عبدالخالق بن عبدالرحيم يزدي در كتاب بيت الاحزان كه كتاب بسيار ارزشمند و نوراني است فرموده: ببايد دانست كه اين آيه شريفه جاري است در حق هر خدا پرستي كه او را از روي ظلم از ديار خود بيرون كنند، ليكن در حديث


وارد شده است كه نازل شد در حق رسول الله صلي الله عليه و آله كه كفار قريش آن جناب را از مكه معظمه بيرون كردند و آن حضرت به مدينه طيبه هجرت نمودند پس بعد از آن جناب جاري شد در حق اميرالمؤمنين عليه السلام كه به جهت اذيت منافقين از مدينه هجرت فرمود به سوي كوفه، آه آه و احزناه كه بعد از آن جناب جاري شد در حق خامس آل عبا جناب سيدالشهداء ارواحنا الفداء و مجمل كيفيت آن اين است كه از احاديث بسيار كه در كتب معتبره است ظاهر مي شود كه چون معاويه عليه الهاويه از دار دنيا به دار البوار قرار گرفت فرزند شقاوت اثر او يزيد پليد خلافت باطل را اقتداء به پدر خود نموده غصب كرد، پس به حاكم مدينه كه عتبه نام داشت نوشت كه بيعت خلافت و امارت او را از جناب خامس آل عبا عليه السلام و جمع ديگر بگيرد و چون حضرت قبول نفرمود او نامه به يزيد نوشت به اين مضمون كه:

بسم الله الرحمن الرحيم

الي عبدالله يزيد من عتبة بن ابي سفيان، فان الحسين بن اميرالمؤمنين علي ليس يري كل خلافة و لا بيعة فرأيك في امره والسلام.

يعني اين نامه اي است به سوي بنده ي خداوند يزيد از جانب عتبه بن ابي سفيان: اما بعد، پس بدرستي كه حسين بن علي تو را خليفه نمي داند و با تو بيعت نمي كند، پس هر چه رأي تو است در خصوص او بگو والسلام.

پس چون يزيد آن نامه را مطالعه كرد در جواب نوشت: اما بعد، فاذا اتاك كتابي هذا فعجل علي بجوابه و بين لي في كتابك كل من في طاعتي او خرج عنها و لكن مع الجواب رأس الحسين.

يعني اما بعد اي عتبه هرگاه اين نامه ي من بر تو وارد شود بزودي جواب آن را روانه نما و لكن بيان كن از براي من در نامه ي خود اسم هاي آن جماعتي را كه در طاعت منند و آنها را كه از طاعت من بيرون اند و لكن بايد با جواب سر حسين بن علي بوده باشد.


چون اين خبر به حضرت امام حسين عليه السلام رسيد قصد فرمود كه از زمين حجاز روانه زمين عراق گردد.

مؤلف گويد:

از آنچه تا به اينجا نقل نموديم و رواياتي كه روات نقل نموده اند به وضوح استفاده مي شود كه خروج حضرت سيد مظلومان عليه السلام از مدينه به اختيار و ميل باطني آن جناب نبوده بلكه ظلم بني اميه در حق آن سرور به حدي شد كه بقية الله و حجت الله و خليفة الله دست از وطن مألوف برداشت و به طرف مكه رهسپار شد و مكرر آيه شريفه: فخرج منها خائفا يترقب را تلاوت مي فرمود و چنانچه ارباب مقاتل گفته اند تمام اهل بيت آن حضرت در اندوه و حزني غير قابل توصيف بودند و از حضرت سكينه خاتون نقل شده كه فرمود:

ما كان اهل بيت اشد خوفا منا حين خرجنا من المدينة

آسمان اهل بيتي ترسان و وحشت زده تر از ما بخود نديد زماني كه از مدينه خارج مي شديم و هر چه احباب و اصحاب و ياران حضرت استدعا نمودند كه از بيراهه برويم آن صراط مستقيم از صراط مستقيم منحرف نشد و از جاده و شاهراه رو به راه نهاد.

بهر صورت هنگام خروج امام عليه السلام از مدينه از بانوان و رجال و اطفال جماعتي با آن حضرت همراهي كردند كه اسامي آنها به نقل صاحب معالي السبطين به شرح زير مي باشد.

خواهران حضرت دوازده نفر بودند به اين شرح:

1- عليا مخدره حضرت زينب كبري دختر اميرالمؤمنين عليه السلام و فاطمه زهرا سلام الله عليها ملقب به عقيله بني هاشم.

2- عليا مخدره زينب صغري دختر اميرالمؤمنين عليه السلام و فاطمه زهرا سلام الله عليها.


3- عليا مخدره فاطمه سلام الله عليها كه كنيه اش ام كلثوم مي باشد.

4- عليا مخدره خديجه كه مادرش ام ولد بوده، وي همسر عبدالرحمن بن عقيل بن ابيطالب بوده كه از وي دو پسر داشت بنامهاي «سعد» و «عقيل» كه به نقل شويكي در مقتل هر دو پس از شهادت امام عليه السلام از شدت عطش و عروض وحشت و دهشتي كه ناشي از حمله و هجوم دشمن به خيام حرم بود از دنيا رفتند ولي پدرشان با امام عليه السلام در صحنه كارزار شهيد شد رحمة الله عليه ولي مادرشان خديجه در كوفه از دنيا رفته است.

5- عليا مخدره رقيه كبري كه همسر حضرت مسلم بن عقيل سلام الله عليه بود و از وي دو پسر به نامهاي عبدالله بن مسلم و محمد بن مسلم و يك دختر به نام عاتكه داشت، هر دو پسر در سرزمين كربلاء با حضرت سيدالشهداء عليه السلام شهيد شدند و عاتكه كه هفت ساله بود بعد از شهادت حضرت در اثر هجوم وحشيانه سپاهيان عمر بن سعد ملعون پامال شد.

6- عليا مخدره ام هاني كه مادرش ام ولد بود، وي همسر عبدالله الاكبر بن عقيل بن ابيطالب بود و از وي فرزندي بنام عبدالله داشت.

7- عليا مخدره رملة الكبري كه مادرش ام مسعود بنت عروة الثقفي بود، وي همسر عبدالرحمن الاوسط بن عقيل بن ابيطالب بود و از وي دختري بنام ام عقيل داشت.

8- عليا مخدره رقيه صغري كه مادرش ام ولد بود، وي همسر صلت بن عبدالله بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب بود و فرزند نداشت.

9- عليا مخدره فاطمه صغري كه مادرش ام ولد بوده و همسر ابي سعيد بن عقيل بن ابيطالب بود و از وي يك دختر بنام حميده و يك پسر به اسم محمد داشت، محمد هفت ساله بود كه در كربلاء پس از روي خاك افتادن امام عليه السلام به وسيله لقيط بن اياس جهني يا هاني بن ثبيت حضرمي لعنة الله عليهما به قتل


رسيد.

10- عليا مخدره خديجه صغري كه مادرش ام ولد بوده و همسر عبدالله اوسط بن عقيل بن ابيطالب است وي فرزندي نداشت.

11- عليا مخدره ام سلمه

12- عليا مخدره ميمونه

13- برخي از علماء تراجم عليا مخدره جمانه را نيز افزوده اند، كنيه اين بانو ام جعفر بوده و مادرش ام ولد مي باشد.

اين سيزده تن جملگي خواهران سيدالشهداء بوده كه از مدينه همراه امام خارج شده و تا كربلاء با آن جناب بودند.

و از همسران اميرالمؤمنين عليه السلام هشت بانو با امام عليه السلام همراه بودند به اين شرح:

1- صهباء ثعلبيه كه مادر رقيه كبري همسر مسلم بن عقيل سلام الله عليه مي باشد.

2- ام مسعود دختر عروه ثقفي كه با دخترش رمله در ركاب سعادت مآب امام عليه السلام از مدينه خارج گرديد.

3-ليلي دختر مسعود دارميه، وي با دو پسرش بنامهاي عبدالله و محمد اصغر از مدينه با امام عليه السلام خارج شدند.

4- ام زينب صغري، وي با دخترش زينب از مدينه در معيت امام عليه السلام خارج گرديد.

5- ام خديجه، وي با دخترش خديجه همراه حضرت بود.

6- ام رقيه صغري، وي با دخترش رقيه با حضرت از مدينه خارج گرديد.

7- ام فاطمه، وي با دخترش فاطمه با امام عليه السلام از مدينه خارج شد.

8- امامه دختر ابي العاص عيشميه.

اين هشت تن جملگي از زوجات و همسران اميرالمؤمنين عليه السلام بودند كه با


سيدالشهداء سلام الله عليه از مدينه خارج شده و با حضرتش به كربلاء وارد شدند.

و دو بانوي ديگر از مدينه همراه امام عليه السلام خارج شدند، ايشان عبارت بودند از:

1- عليا مخدره ام كلثوم صغري دختر حضرت زينب كبري سلام الله عليها، وي با شوهرش به نام قاسم بن محمد بن جعفر بن ابيطالب از مدينه خارج شد و به كربلاء وارد گشت.

2- عمه قاسم بن محمد بن جعفر بن ابيطالب بنام جمانه، وي دختر ابيطالب يعني خواهر اميرالمؤمنين عليه السلام بود، شوهر او ابوسفيان بن الحرث است كه پس از ازدواج حق تعالي فرزندي بنام عبدالله به ايشان عنايت فرمود، اين مخدره خواهر ديگري بنام ام هاني داشت.

ناگفته نماند عبدالله كه فرزند جمانه بود در ركاب ظفر اثر اميرالمؤمنين عليه السلام در صفين مقابل آن حضرت شهيد شد.

و كنيزاني كه با حضرت از مدينه خارج شدند نه نفر بودند كه چهار نفر ايشان كنيزان عليا مخدره حضرت زينب كبري عليهاالسلام بوده و يك نفر كنيز خود آن حضرت و چهار تن ديگر كنيزان همسران امام عليه السلام محسوب مي شدند، اما چهار كنيز حضرت زينب كبري سلام الله عليها عبارتند از:

1- فضه نوبيه كه با خانمش زينب كبري عليهاالسلام از مدينه خارج شد و به كربلاء وارد گشت.

2- قفيره معروف به مليكه دختر علقمة بن عبدالله بن ابي قيس، اين كنيز ابتداء به جعفر بن ابيطالب در حبشه اهداء شد و جعفر پس از هجرت او را با خود به مدينه آورد و به اميرالمؤمنين عليه السلام هديه داد كه خدمت آن جناب را نمايد، قفيره در خانه اميرالمؤمنين عليه السلام بود و خدمت حضرت فاطمه سلام الله عليها و اولاد آن بانو را مي نمود و پس از رحلت بانوي دو سرا به حضرت زينب كبري منتقل شد و


هنگامي كه عليا مخدره زينب كبري سلام الله عليها با امام عليه السلام از مدينه خارج شدند اين كنيز نيز همراه بانوي خود از آن شهر بيرون آمد و به كربلاء وارد گرديد.

3- روضه، وي ابتداء كنيز رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم بود و پس از رحلت آن حضرت منتقل به حضرت فاطمه سلام الله عليها گشت و بعد از رحلت آن بانو در خانه اميرالمؤمنين عليه السلام خدمت فرزندان آن حضرت را مي كرد تا هنگامي كه اميرالمؤمنين عليه السلام حضرت زينب سلام الله عليها را به تزويج عبدالله بن جعفر درآوردند كه از اين به بعد روضه در خانه حضرت زينب عليهاالسلام بود و وقتي آن بانو بهمراهي برادر بزرگوارش از مدينه خارج گشت روضه نيز در معيت خانمش از آن شهر بيرون آمد و با كاروان جلالت مآب سيدالشهداء سلام الله عليه به زمين كربلاء وارد گرديد.

4- ام رافع كه همسر ابي رافع قبطي موسوم به هرمز بود، هرمز غلام رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم بود و همسرش نيز كنيز آن حضرت محسوب مي شد و پس از رحلت رسول خدا صلي الله عليه و آله به حضرت فاطمه عليهاالسلام منتقل گرديد و بعد از رحلت آن بانوي دو جهان به حضرت مجتبي عليه السلام و پس از آن بزرگوار به حضرت زينب كبري سلام الله عليها منتقل شد و در خانه آن بانو بود و با خانمش از مدينه خارج و به كربلاء وارد گرديد.

و اما كنيزي كه تعلق به خود حضرت داشت نامش ميمونه (ام عبدالله بن يقطر) بود، اين كنيز زماني كه در خانه اميرالمؤمنين عليه السلام بود امام حسين عليه السلام را حضانت مي كرد تا حضرت فاطمه سلام الله عليها از دنيا رحلت فرمود و از آن بعد اختصاص به امام حسين عليه السلام داده شد و پيوسته خادم آن جناب بود تا هنگام خروج آن حضرت از مدينه كه وي نيز در معيت اهل بيت امام عليه السلام از مدينه به طرف عراق خارج گرديد و در اين سفر فرزندش يعني عبدالله بن يقطر نيز با مادر همراه بود ولي بعد از آنكه كاروان امام عليه السلام از مكه خارج شدند حضرت عبدالله را بجانب


مسلم بن عقيل به طرف كوفه گسيل داشت و پيش از آنكه وي به محضر جناب مسلم سلام الله عليه مشرف شود حصين بن نمير تميمي كه از عمال عبيدالله بن زياد بود وي را گرفت و تحت نظر او را به نزد عبيدالله فرستاد و آن ملعون وي را به قتل رساند ولي مادرش ميمونه در ركاب سعادت مآب امام همچنان بود تا وارد كربلاء شد.

و اما چهار كنيزي كه تعلق به همسران امام عليه السلام داشتند عبارتند از:

1- فاكهة، اين بانو كنيز امام حسين عليه السلام بود كه در خانه عليا مخدره رباب بنت امرءالقيس خدمت مي كرد و شوهر اين بانو عبدالله بن اريقط الدئلي بود كه فرزندشان قارب نام داشت و غلام جناب سيدالشهداء عليه السلام بود، اين غلام با مادرش هر دو همراه حضرت به كربلاء وارد شدند.

2- حسنيه، اين كنيز را حضرت امام حسين عليه السلام از نوفل بن حارث بن عبدالمطلب خريدند و سپس به ازدواج سهم دادند و فرزندي بنام منجح از ايشان متولد شد كه در عداد غلامان آن حضرت درآمد.

اين بانو در خانه حضرت علي بن الحسين زين العابدين عليه السلام خدمت مي كرد و وي با فرزندش همراه امام عليه السلام وارد كربلاء شدند.

3- كبشه، اين بانو كنيز امام عليه السلام بود كه آن جناب وي را به هزار درهم خريدند و او را در خانه ام اسحق دختر طلحة بن عبيدالله تيميه كه همسر امام عليه السلام بود گذاردند كه خدمت نمايد و شوهر وي ابورزين است و فرزندشان سليمان مي باشد كه در عداد غلامان حضرت درآمد.

اين بانو در ركاب حضرت وارد كربلاء شد.

4- مليكه، شوهر اين بانو عقبة بن سمعان بود.

اين بانو ابتداء در خانه حضرت امام حسن عليه السلام خدمت مي كرد و پس از رحلت آن بزرگوار منتقل به امام حسين عليه السلام شد و در بيوت امام عليه السلام خدمت مي كرد و گاه


هم در خانه عبدالله بن جعفر همسر عليا مخدره حضرت زينب سلام الله عليها با شوهرش خدمت مي كردند زيرا عقبه عبد و مملوك حضرت رباب بنت امرءالقيس بود، هنگامي كه امام عليه السلام از مدينه به طرف عراق خارج شدند اين بانو با شوهرش نيز همراه امام عليه السلام بيرون آمدند و به كربلاء وارد شدند و پس از شهادت امام عليه السلام و اصحاب آن حضرت و اسير شدن اهل بيت عمر بن سعد ملعون عقبة بن سمعان را گرفت و از او پرسيد كه كيستي؟

وي گفت: من عبد و مملوك هستم.

عمر بن سعد او را رها كرد.

اين نه كنيز همان طوري كه گفتيم با امام عليه السلام از مدينه خارج شده و به كربلاء وارد شدند.

و تعداد غلاماني كه با امام عليه السلام از مدينه خارج شده و به عراق وارد شدند ده نفر بوده كه هشت نفر آنها شهيد شده و دو نفر ايشان نجات يافته و جان سالم بدر بردند.

اما هشت نفري كه شهيد شدند عبارتند از:

1- سليمان بن ابي رزين كه غلام حضرت بوده و در بصره كشته شد، وي فرستاده امام عليه السلام به سوي اشراف بصره بوده ولي بدست ابن زياد در بصره مقتول واقع شد.

2- قارب بن عبدالله الدئلي كه غلام حضرت بود.

3- منجح بن سهم، كه غلام امام عليه السلام بود.

4- سعد بن الحرث الخزاعي كه غلام اميرالمؤمنين عليه السلام بود، وي از شاهزاده هاي عجم بود كه در صغر سن رغبت به اسلام پيدا كرد و در سلك مسلمين درآمد.

5- حرث بن نبهان كه غلام حمزه سيدالشهداء عليه السلام بود.

6- جون بن حوي النوبي كه غلام ابوذر غفاري بود اين غلام را


اميرالمؤمنين عليه السلام به صد و پنجاه دينار خريدند و به ابوذر غفاري هبه كردند تا خدمتش را بنمايد، غلام خدمت ابوذر بود تا وقتي كه عثمان ابوذر را به ربذه تبعيد كرد غلام نيز همراه مولايش به ربذه رفت و با او بود تا وي در آنجا به رحمت الهي واصل شد پس از آن غلام به مدينه برگشت و نزد اميرالمؤمنين عليه السلام آمد و پس از شهادت حضرت منتقل به حضرت امام حسن عليه السلام شد و پس از آن حضرت خدمت گذار حضرت امام حسين عليه السلام شد وي در خانه حضرت زين العابدين عليه السلام بود تا هنگام خروج امام عليه السلام از مدينه در اين وقت وي نيز همراه امام عليه السلام از مدينه به عراق خارج شد و وارد كربلاء گشت و در آنجا در سن 97 سالگي شهيد شد.

7- اسلم بن عمرو، اهل سير و تواريخ گفته اند وي از غلامان حضرت حسين بن علي بن ابيطالب عليهم السلام بوده و معروف است كه امام عليه السلام او را خريدند و به فرزندشان حضرت سجاد عليه السلام هبه كردند، اين غلام كاتب حضرت سيدالشهداء عليه السلام بود و با حضرتش از مدينه خارج شد و به كربلاء وارد گشت و در مقابل ديدگان امام عليه السلام شهيد گرديد رحمة الله عليه.

8- نصر بن ابي نيزر، وي غلام اميرالمؤمنين عليه السلام بوده و علاوه بر آن از جمله عاملين حضرت بر جمع آوري زكوات محسوب مي شد.

اين هشت غلام جملگي با حضرت سيدالشهداء سلام الله عليه در زمين كربلاء شهيد شدند مگر سليمان بن ابي رزين كه در بصره مقتول شد.

و اما دو غلامي كه با حضرت شهيد نشدند عبارتند از:

1- عقبة بن سمعان، وي غلام عليا مخدره رباب بنت امرءالقيس بود.

2-علي بن عثمان بن الخطاب الحضرمي، وي از غلامان اميرالمؤمنين عليه السلام بود، وي بعد از شهادت امام مظلوم سلام الله عليه در كربلاء از آن سرزمين گريخت.

و تعداد برادران آن حضرت كه از مدينه با آن جناب بيرون آمده و در معيتش به كربلاء وارد شدند نه نفر بوده به اين شرح:


1- حضرت عباس بن علي بن ابيطالب مكني به ابوالفضل سلام الله عليه.

2- عثمان بن علي بن ابي طالب.

3- جعفر بن علي بن ابي طالب.

4- عبدالله بن علي بن ابي طالب.

اين چهار بزرگوار از مادر با ابي عبدالله الحسين عليه السلام جدا بوده و والده ماجده ايشان عليا مخدره فاطمه بنت حزام بن خالد بن ربيعة بن عامر بوده كه كنيه اش ام البنين مي باشد.

5- محمد اصغر بن علي بن ابيطالب عليه السلام

6- ابوبكر بن علي بن ابيطالب عليه السلام.

مادر اين دو بزرگوار عليا مخدره ليلي بنت مسعود دارميه بوده كه همراه دو فرزندش به كربلاء وارد گرديد.

7- عمر بن علي بن ابيطالب ملقب به اطراف، مادرش صهباء ثعلبيه بود كه مكني به ام حبيب مي باشد وي با فرزندش هر دو به كربلاء آمدند.

8- عون بن علي بن ابي طالب، مادرش اسماء بنت عميس مي باشد و اسماء در مدينه ماند.

9- محمد اوسط بن علي بن ابي طالب، مادرش امامه بنت ابي العاص العبشميه بود كه با فرزندش به كربلاء وارد گرديد.

اين نه نفر كه برادران حضرت ابي عبدالله الحسين عليه السلام بودند جملگي به كربلاء وارد شده و همگي شهيد شدند.

و از اولاد جعفر بن ابيطالب كه عموي آن حضرت بود پنج نفر همراه آن جناب از مدينه خارج و به عراق وارد گرديدند و آنها عبارتند از:

1- عون اكبر ابن عبدالله بن جعفر بن ابي طالب، مادرش حضرت زينب كبري سلام الله عليها است.


2- محمد بن عبدالله بن جعفر بن ابي طالب.

در اينكه مادر اين بزرگوار كيست اختلاف است، بعضي او را فرزند عليا مخدره زينب كبري سلام الله عليها مي دانند و برخي گفته اند مادر وي و برادرش يعني عبيدالله بن عبدالله بن جعفر خوصاء بنت حفصة بن بكر بن وائل است كه با دو فرزندش بطرف عراق از مدينه خارج گشت و الله العالم.

3- عون بن جعفر بن ابيطالب و مادرش اسماء بنت عميس است كه در مدينه نزد فاطمه صغري دختر امام حسين عليه السلام ماند و بيرون نيامد.

4- قاسم بن محمد بن جعفر بن ابي طالب، مادرش ام ولد بود كه با فرزندش هر دو به كربلاء وارد شدند.

5- عبيدالله بن عبدالله بن جعفر بن ابي طالب، مادرش خوصاء است كه قبلا اشاره به آن شد.

اين پنج نفر همان طوري كه گفتيم از اولاد جعفر بن ابيطالب بوده و همگي در سرزمين كربلاء شهيد شدند.

و از اولاد عقيل بن ابيطالب كه عموي ديگر آن حضرت بود دوازده نفر همراه حضرتش از مدينه خارج شدند، آنها عبارتند از:

1- جعفر بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام الثغر بود كه به او ام الخوصاء العامريه نيز مي گفتند وي با فرزندش همراه حضرت از مدينه خارج شدند.

2- عبدالرحمن بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام ولد بود كه هر دو با حضرت از مدينه خارج گرديدند.

3- عبدالله بن مسلم بن عقيل.

4- محمد بن مسلم بن عقيل، مادر اين دو عليا مخدره رقيه خاتون دختر اميرالمؤمنين عليه السلام بود، اين بانو همراه دو فرزندش از مدينه خارج گرديدند


5- محمد بن ابي سعيد بن عقيل احول، مادرش ام ولد بود كه همراهش از مدينه خارج گرديد.

6- عبدالله اصغر ابن عقيل بن ابي طالب، ماردش ام ولد بود.

7- موسي بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام البنين دختر ابوبكر بن كلاب العامريه بود، وي با فرزندش از مدينه خارج گرديد و همراه امام عليه السلام بودند.

8- علي بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام ولد بود.

9- احمد بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام ولد بود، وي با فرزندش همراه امام عليه السلام از مدينه خارج شدند.

10 - مسلم بن عقيل بن ابي طالب، مادرش ام ولد بود.

11- محمد اصغر، طبق برخي از روايات وي فرزند جناب مسلم بن عقيل بوده و بعضي ديگر از روايات وي را فرزند عقيل بن ابيطالب يعني برادر حضرت مسلم معرفي نموده.

12- ابراهيم، درباره وي نيز روايات مختلف است بعضي او را فرزند جناب مسلم بن عقيل سلام الله عليه معرفي نموده و برخي ديگر وي را برادر حضرت مسلم عليه السلام قرار داده اند.

از اين دوازده نفر نه تن در روز عاشوراء در كربلاء با حضرت سيدالشهداء شهيد شدند كه همراه اين نه نفر شش نفر از مادرهايشان بودند و جناب مسلم بن عقيل در كوفه شهيد شد و دو پسر بچه خردسال آن حضرت كه همراه او بودند پس از شهادت امام عليه السلام اسير شدند و در پشت كوفه شهيد گشتند.

و از همسران امام مجتبي عليه السلام پنج تن و از فرزندان آن امام همام ذكورا و اناثا شانزده نفر بودند كه همراه امام عليه السلام از مدينه خارج شدند كه برخي از ايشان با حضرت در كربلاء شهيد شده و بعضي از آنها هنگام هجوم وحشيانه لشگر عمر بن سعد ملعون به خيمه زير دست و پا، پامال شده و پاره اي ديگر به اسارت در


آمده و همراه اسراء به شام برده شدند.

اسامي ايشان به اين شرح است:

1- جناب حسن مثني، مادر آن حضرت خوله دختر منصور فزاريه است، اين بانو هنگام خروج امام مظلوم از مدينه در شهر باقي ماند.

2- جناب عمرو بن الحسن.

3- جناب قاسم بن الحسن.

4- جناب عبدالله بن الحسن، مادر اين سه شاهزاده ام ولد بوده و نامش طبق فرموده بعضي رمله مي باشد.

5- جناب احمد بن الحسن، سن مباركش طبق روايتي كه مرحوم مجلسي در بحار نقل فرموده 16 سال بوده.

6- ام الحسن.

7- ام الحسين، اين هر دو خواهران احمد بن الحسن بودند كه در هنگام هجوم وحشيانه لشگر ابن سعد لعنة الله عليه زير دست و پا، پامال شدند و مادرشان ام بشر بنت مسعود انصاري است، اين بانو همراه فرزندانش در كربلاء حاضر گرديدند.

8- جناب محمد بن الحسن بن علي عليهماالسلام.

9- جناب جعفر بن الحسن بن علي عليهماالسلام، مادر اين دو شاهزاده عليا مخدره ام كلثوم بنت عباس بن عبدالمطلب بوده.

10- جناب ابوبكر بن الحسن عليه السلام مادرش ام ولد بوده كه با فرزندش در كربلاء حاضر شدند.

11- جناب حسين بن الحسن عليه السلام لقبش اثرم مي باشد.

12- جناب طلحة بن الحسين عليه السلام.

13- عليا مخدره فاطمه بنت الحسن عليه السلام، اين بانو خواهر حسين بن الحسن و


طلحة بن الحسن عليه السلام بوده و مادر ماجده امام باقر عليه السلام مي باشد و مادر اين سه تن (فاطمه و دو برادرشان) ام اسحق دختر طلحة بن عبيدالله است اين بانو با فرزندانش جملگي در كربلاء حاضر بودند.

14- جناب زيد بن الحسن عليه السلام.

15- جناب عبدالرحمن بن الحسن عليه السلام.

16- عليا مخدره ام الحسين، وي خواهر زيد و عبدالرحمن بوده و مادر ايشان ام ولد محسوب مي شد كه با ايشان جملگي در كربلاء حاضر بودند.

اين شانزده تن جملگي فرزندان حضرت مجتبي عليه السلام بوده كه در كربلاء حاضر شدند و دوازده نفرشان ذكور و چهار تن آنها اناث بودند.