بازگشت

ارزش محوري انقلاب عاشورا


در بين ارزشهاي ثبيت شده در انقلاب عاشورا، بنيان گذاري يك نوع حركت انقلابي با كيفيت ويژه است كه اين نوع حركت در خارج از فرهنگ اهل بيت پيغمبر (ص) در جهان سابقه نداشت و تبيين آن نيازمند ذكر مقدمه اي است كه توجه خوانندگان محترم را به آن جلب مي كنم.

از مجموعه غرايز و احساساتي كه در انسان وجود دارد، يكي از كششهاي ويژه بشر غريزه مظلوم دوستي است. انسان مظلوم را دوست دارد ولو اينكه خودش ظالم باشد. جريان مظلوم دوستي بشر تا آنجا عميق و ريشه دار است كه مظلوميت در جريانهاي مخاصمه اي و محاكمه اي يك بار ارزشي مثبت پيدا كرده است، به طوري كه در مخاصمه اي كه به دادگاه كشيده مي شود، هر يك از طرفين مخاصمه سعي دارد خود را مظلوم تر جلوه دهد.

وجود مقدس سيدالشهدا عليه السلام با توجه به اين نكته كه اگر انقلاب بخواهد تحول فرهنگي در جامعه ايجاد كند، بايد در افكار و انديشه ها نفوذ نمايد و بهترين راه نفوذ فكري يك حركت، استخدام عواطف و احساسات در جهت آن حركت است، انقلاب خود را طوري برنامه ريزي كرد كه در چهره ي مظلوميت اين انقلاب بتواند عواطف مظلوم پرستي افراد را جلب كند و مردم در طول تاريخ و زندگي اجتماعي به اين انقلاب دل بدهند.

لذا وقتي «اباهرم» مي خواهند با هزار سوار در وسط راه به امام (ع) ملحق شوند، امام (ع) با توجه به ايده و هدف آنها از پذيرش ايشان خودداري مي كند، در حالي كه در اين حركت انقلاب، با علم به شهادت خود و اسارت اهل بيت (ع) دختر سه ساله خود را همراه مي آورد و يا فرزند شيرخواره را در برابر نيزه ها و تيرها در ميدان جنگ سر دست بلند مي كند.

نكته قابل توجه اين است كه اجراي اين برنامه ها در انقلاب، به طور كلي در تز امام حسين (ع) خلاصه مي شود و آن اينكه فرمود: «اگر دين محمد (ص) استوار نگردد مگر به كشته شدن من، پس اي شمشيرها مرا فراگيريد»، مبين اين حقيقت است كه تمام ارزش انقلاب به اين است كه در سيماي ايثار و فداكاري اجرا شود، و آنگاه است كه انقلاب در كانون افكار و انديشه ها به صورت جرياني مقدس نفوذ مي كند و اين هنگامي است كه مظلوميت در انقلاب به عنوان ابزاري كارساز به كار برده شود و حركت را به عواطف مردم گره بزند.

نتيجه بحث در دو مطلب خلاصه مي شود:

1. عاشورا انقلابي با بار ارزشي بود و تنها يك مخاصمه و ستيزه جويي به حساب نمي آمد.

2. اگرچه اين انقلاب به دگرگون سازي سياسي ظاهرا نينجاميد، ولي ارزشهاي ارتجاعي را دگرگون ساخت و يك سلسله اصول ارزشي را بنيانگذاري كرد.

هم اكنون به قسمت اخير بحث مي رسيم: و آن عبارت است از تاثير پذيري انقلاب اسلامي امام خميني - قدس سره الشريف - از فرهنگ انقلاب عاشورا، و به تعبير ديگر نمود ارزشهاي تثبيت شده در عاشورا در چهره انقلاب اسلامي امام رضوان الله تعالي عليه: «انقلاب اسلامي ايران انقلاب ارزشها بود».