در نظام زندگي جاهلي جنگها و حركتهاي خونين به منظور تثبيت سلطه و گسترش تجاوز و ظلم صورت مي گرفت. در اسلام جنگها به منظور اصلاح زندگي و كندن خارهاي سر راه هدايت و ارشاد انسانها اجرا مي شد.

در جريان ارتجاع انقلاب اسلامي مطلب به صورت اول برگشت. ارزش يك حركت نظامي يا قيام خونين در اين بود كه غلبه و سلطه بيشتر و زورمندانه تري را با خود همراه بياورد. معاويه وقتي در جنگ با امام حسن (ع) به وسيله توطئه هاي خائنانه پيروز گشت و امام (ع) مجبور به ترك جنگ شد، اولين روز كه معاويه و سپاهش وارد كوفه شدند، معاويه بالاي منبر رفت و در سخنراني خود تصريح كرد: «من نيامدم كه با شما نماز بخوانم و روزه بگيرم و زكات بدهم. من آمده ام تا بر شما حكومت كنم» دقيقا نتيجه جنگ و حركت خونين همان توسعه طلبي و افزون خواهي مادي ظالمانه و تثبيت سلطه است كه در نظام ارزشي جامعه جاهلي پيروزي به حساب مي آمد و ارزشمند بود.

امام حسين (ع) در قيام خود عليه دستگاه بني اميه، ارزش قيام و نهضت را در اصلاح و هدايت مردم و دادرسي ستمديدگان معرفي مي كنند و مي فرمايند: «خدايا تو مي داني كه هدف از حركت ما سلطه طلبي و افزون خواهي مادي نيست، بلكه مقصود ما از اين حركت در سه اصل خلاصه مي شود. 1. ارائه نشانه هاي دين تو و هدايت خلق 2. پديدار ساختن اصلاح در شهرها و سرزمين تو 3. امنيت يابي ستمديدگان از بندگان تو.

اين فرمايش مولا (ع) دقيقا بار ارزشي حركت و قيام او را مشخص مي كند كه تنها اين قيام يك ستيزه جويي نيست، بلكه بنيانگذار يك اصول ارزشي و فرهنگي است.