از درس هـاي مـهـمّ عـاشـورا، شـنـاخـت تـكـليـف دفـاع از حـق و مـبـارزه بـا باطل و ستم، در هر جا و هر زمان است. قيام حسيني تكليف خاصّ آن حضرت و يارانش در آن مقطع زماني خاصّ نبود. تكليفي ديني به اقتضاي آن شرايط و برخاسته از محكماتِ دين بود. هرگاه هر جا نظير آن شرايط پيش آيد، همان تكليف هم ثابت است. حسين بن علي (ع) حـركـت خـويـش را قـيـام بـر ضـدّ كـسـانـي مـي دانـسـت كـه سـتـمـگرانه سلطه يافته اند، حـلال الهـي را حـرام مـي كـنـنـد، عـهـد الهـي را مـي شـكـنـنـد، حـدود خـدا را تـعـطـيـل مـي كـنـنـد و بـرخـلاف سـنت رسول خدا(ص) حركت مي كنند. در خطبه خويش، اين ويـژگي ها را در سلطه يزيد، محقّق مي دانست و قيام بر ضدّ آن را تكليف، و مي فرمود: «فـَلَكـُمْ فِيَّ اُسْوَةٌ» [1] در كار من براي شما الگو و سرمشق تبعيّت و پيروي اسـت. پس ماهيّت قيام كربلا در گستره زمين و زمان جاري است و همه جا با الهام از اين مكتب، بايد بر ضدّ ستم قيام كرد و در راه آزادي و عزّت فداكاري نمود.

جمله «كُلُّ يَوْمٍ عاشُورا وَ كُلُّ اَرْضٍ كَرْبَلا» حتي اگر حديث هم نباشد، حقيقتي است كه از متن دين و روح عاشورا برمي آيد و شعاري است، نشان دهنده تداوم و پيوستگيِ خطِّ درگيري حـق و بـاطـل در هـمـه جا و هميشه، كه عاشوراي سال 61 يكي از بارزترين حلقه هاي اين زنجيره طولاني است.

ايـنكه در زيارتنامه ها به صورت مكرّر اين مضمون آمده كه: من با دوستانتان دوست و با دشمنانتان دشمن و در حال جنگم، با وليّ شما موالات و با عدوّ شما معادات دارم، از خداوند مـي طـلبم كه توفيق خونخواهي شما را در ركاب پيشوايي راهنما و حق گو نصيبم كند و امـثـال ايـن گـونـه تـعـبـيـرات، نـشـانِ تـداوم ايـن جـبـهـه در طـول تـاريـخ اسـت، و گرنه عاشورا به پايان رسيده و دشمنان آن حضرت هم مرده اند، پس خصومت با چه كساني و نصرت در چه جبهه اي؟

در زيـارت حـضـرت عـبـاس (ع) مـي خـوانـيـم: «اَنـَا لَكـُمْ تـابـِعٌ وَ نـُصـرَتـي لَكـُمْ مـُعـَدَّةٌ» [2] مـن پـيـرو شمايم و ياري من براي شما مهيّا است. اين هم نشانه اي از تداوم عاشورا تا هميشه تاريخ است.

نـبـرد عـاشـورا گرچه از نظر زمان، بسيار كوتاه بود، امّا از نظر امتداد، طولاني ترين درگـيـري با ستم و باطل است و تا هر زمان كه هر آرزومندي آرزو كند كه كاش در كربلا بود و در ياري امام به شهادت مي رسيد، امتداد دارد. اين آرزو و اشتياق هم در زيارتنامه ها مطرح است: «يا لَيْتَني كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ مَعَكُمْ» [3] .

حضرت امام «قدس سرّه» درباره مفهوم «هر روز عاشورا» فرموده است:

اين كلمه كل يوم عاشورا و كل ارضٍ كربلا يك كلمه بزرگي است... همه روز بايد ملّت ما ايـن مـعـنـي را داشـتـه بـاشـد كـه امـروز روز عـاشـوراسـت و مـا بـايـد مـقـابـل ظـلم بـايستيم و همين جا هم كربلاست و بايد نقش كربلا را ما پياده كنيم، انحصار بـه يـك زمين ندارد. انحصار به يك افراد نمي شود. قضيّه كربلا منحصر به يك جمعيّت هـفـتـاد و چـنـد نـفـري و يـك سـرزمـيـن كـربـلا نـبـوده، هـمـه زمـيـنـهـا بـايد اين نقش را ايفا كنند. [4] .

الهـامـي كـه هـمـه مـبـارزان راه آزادي از كـربـلا گـرفـتـه اند و قيام هاي عدالتخواهانه و احـيـاگـرانـه ديـن كـه در تـاريخ اسلام بوده است، حلقه هاي ديگري از اين مبارزه است و نشان مي دهد كه هر روز عاشورا و همه جا كربلاست. در انقلاب اسلامي ايران نيز، چه در حـمـاسـه هشت سال دفاع مقدّس، همين اتصال به نهضت عاشورا منبع حركت آفريني و الهام بود.