گـرچـه در صـحـنـه كـربـلا همه ياران حضرت وفادار بودند، اما در رأس همه وفاداران بـايد از حضرت عباس (ع) نام برد. واژه هايي همچون، نافذ البصيره (داراي بينش عميق)، صـلب الايـمان (داراي ايمان سخت) آثر و ابلي (ايثارگر و سربلند در آزمون)، العبد الصالح (بنده شايسته)، المطيع للّه وَ لِرَسولِه (مطيع خدا و پيامبر)، الفادي (فدا شده)، الواقـي (نگهبان)، الساعي (تلاشگر) السقّاء (آب آور طفلان)، صاحب اللواء (علمدار) و... همه و همه حاكي از فضايل و مناقب بي شمار اوست.

آن حضرت نه تنها خود در كربلا حضور فعال داشت، بلكه سه برادر خود را نيز براي ياري امام حسين (ع) ترغيب كرد. با ورود شمر به صحراي كربلا و تقديم امان نامه به حضرت عباس (ع)، ايشان فرمود:

اي دشمن خدا، دستت بريده باد، آيا از من مي خواهي برادرم، فرزند فاطمه (س) را ترك كنم و در اطاعت دشمنان ملعون و فرزندان آنان درآيم؟ [1] .

حـضـرت عـبـاس در جايگاه علمداري لشكر امام حسين (ع)، تا آخرين لحظه در كنار امام (ع) بـود و بـا تـمـام تـوان از او دفـاع كـرد. در ايـن بـاره مـي نويسند: وقتي پرچمي را كه ابوالفضل (ع) در كربلا در دست داشت به دربار يزيد آوردند، يزيد ديد آن پرچم بر اثـر ضـربـات جـاي سـالمي ندارد، پرسيد: اين پرچم دست چه كسي بوده است؟ گفتند: عباس بن علي، يزيد گفت: «هكَذا يَكُونُ وَفاءُ الاْ خِ لاَِخِيهِ». [2] (وفاداري برادر نسبت به برادرش چنين است.)

تـجـلّي ايـثار ابوالفضل در مقام سقّايي زماني به اوج خود رسيد كه آن آب آور نامدار در دل امـواج آب قـرار گـرفـت و در نـهايت تشنگي، به ياد تشنگي برادرش آب نياشاميد و فرمود:

سـوگـنـد بـه خـدا، از ايـن آب نـمـي آشـامـم در حـالي كـه سـرور مـن، حـسـين، تشنه است. [3] .

بنابراين، سخن و كردار ابوالفضل (ع) در صحنه عاشورا مي تواند درس ادب، ايثار، رشادت، شهامت، تلاش، شجاعت، ولايت پذيري و مسؤوليت پذيري و... را به انسان ها بياموزد.