كه مسلمانان به هدايت ثقلين (دو يادگار بزرگ پيامبر «ص» در ميان امت)چنگ درزنند، و از شناخت امام زمان خود - در هر دوره - غفلت نكنند؛ تا آنجا كه در احاديث نبوي - از طريق سني و شيعه - رسيده است كه «هر كس از جهان درگذرد و امام زمان خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهليت مرده است»، يعني مانند مردم عهد جاهليت درگذشته و به حقيقت اسلام و هدايت قرآني نرسيده است، و زندگيي قرآني نداشته است.

و راز اين امر روشن است، زيرا كه قرآن به «صراط مستقيم» دعوت كرده است، و پيمودن صراط مستقيم را تنها راه نجات انسان در اين جهان و آن جهان دانسته است؛ و صراط مستقيم - در همه ي ابعاد نظري و عملي آن - امري بديهي نيست، يعني چنان نيست كه همه ي افراد - يا حتي بزرگان بشر - آن را بدانند و حدود و چگونگيهاي آن را تشخيص دهند، و گرنه همه ي اهل جهان به همان طريق مي رفتند، و اين همه اختلاف و درگيري و گمراهي و انحطاط و ظلم و جنگ و جهل و سقوط در كار نبود.

نيز چنان نيست كه مسلمانان بخودي خود، يا با استفاده از قرآن بدون امام معصوم (يعني بدون معلمي راستين كه داناي علم قرآني باشد، و علم قرآن را - مستقيم - از آورنده ي قرآن فراگرفته باشد)، آن را بشناسد و حدود و چگونگيهاي آن را دريابند، و گرنه همه ي مسلمانان - كه قرآن


در دستشان هست - همان يك راه را مي پيمودند، و به اين همه اختلاف نظرها و بحثها و درگيريها و جنگها... دچار نمي گشتند. اين است كه قرآن معلم و مبين مي خواهد، و صراط مستقيم دليل و هادي. و معلم قرآن و هادي صراط مستقيم امام معصوم است، كه علم قرآني و رموز صراط مستقيم و سر هدايت را - سينه به سينه - از پيامبر خدا و آورنده ي قرآن فراگرفته است. پس شناخت امام معصوم كه پيامبر اكرم آنگونه بر آن (در دهها حديث معتبر) تأكيد كرده است امري ضروري است، و در واقع مقدمه ي شناخت قرآن است و عمل به قرآن.

آيه ي مباركه ي «اهدنا الصراط المستقيم» نيز كه همواره در نماز خوانده مي شود ناظر به همين معاني است. ما در عين اينكه مسلمانيم و اهل قبله و قرآنيم، و به هدايت محمديه هدايت شده ايم، باز در هر شبانه روز - دست كم - ده بار، در نماز، مي گوييم: «اهدنا الصراط المستقيم»، و از خداوند بزرگ مي خواهيم كه ما را به «صراط مستقيم» هدايت كند. اين صراط مستقيم كدام است و چيست؟ اين مطلوب و مقصود، مرتبه ي تفصيلي آن اجمال است. يعني اصل هدايت ما به دين اسلام، هدايت به «صراط مستقيم» است بطور اجمال. سپس از خدا مي خواهيم و درخواست مي كنيم تا ما را به تفصيل اين اجمال و شئون خاصه ي آن برساند، و از همه ي ابعاد علمي و عملي صراط مستقيم و راه راست آگاه گرداند، تا بر آن همه - به توفيق او - ثابت قدم باشيم، و به آنهمه - به توفيق او - عمل كنيم. و استعانتي كه در «اياك نستعين» مي جوييم و از خداي متعال كمك و مدد و ياري مي طلبيم نيز ناظر به همين جهات است.


مفسر جليل، شيخ ابوعلي طبرسي، در تفسير اين آيه سخناني مفيد آورده است، از جمله مي گويد: «براي صراط مستقيم چند معني گفته اند، يكي اينكه مراد پيامبر «ص» است و امامان بعد از او. و در اخبار ما شيعه، اين معني آمده است»، سپس مي افزايد: «الصراط المستقيم، هو الدين الذي أمر الله به، من التوحيد و العدل و ولاية من أوجب الله طاعته. [1] صراط مستقيم، همان ديني است كه خداوند امر به قبول آن و عمل به آن كرده است، يعني: توحيد و عدل و ولايت (امامت) كسي كه خدا اطاعت او را واجب كرده است».