نقطه اوج و نهايي اين انحراف در قضيه سقيفه ظاهر گرديد كه در آن، پس از كنار گذاشتن بيعت منصوص با امام علي (ع)، يك رقابت قبيله اي آغاز شد و عاقبت با استناد به «برتري قبيله اي» كه قريش داشت، علي رغم محدوديت نفوذ آنان در مدينه آن روز، و البته با استفاده از تضادّهاي داخلي انصار، و استفاده از اهرم زور و خشونت، قريش با زعامت خليفه اول به خلافت رسيد و اين در حالي بود كه همزمان با اجتماع صحابه و سران قبايلي مانند اوس و خزرج در آن محل، علي (ع) مشغول غسل پيامبر بود. در اين جلسه، خليفه اول، انصار را در درجه دوم قرار داد و خلافت را با اين دليل شايسته مهاجرين دانست كه عرب، زير بار حكومت غير قريش نخواهد رفت و حديثي هم از پيامبر روايت كرد كه: «الائمة من قريش»، و گفت كه: «تازيان براي اين كار جز طايفه قريش، طايفه ديگري را سزاوار نمي شناسند، چه آنان به نسب و دودمان مركز و مدار عرب اند. [1] .

از عمر بن خطاب نقل كرده اند كه گفت؛ «در بيعت با ابوبكر فلته يي بود (يعني كاري شتابزده و نه از سر انديشه) كه خدا مردم را از شر آن باز نگاه داشت و اگر كسي شما را به مانند آن فرا خواند او را بكشيد». [2] فرداي آن روز نيز ابوبكر بياناتي در عجز خود ايراد نمود كه بيانگر آن است لازم نيست امامت و سيادت اسلامي به دست افضل و اسوه امت قرارگيرد وي گفت: «من وليّ امر شما شدم ولي بهترين شما نيستم؛ از من كار پيامبر را چشم مداريد كه او مصون بود ولي من شيطاني دارم كه گاهي مرا فرو مي گيرد، وليكن بر شما است كه در كار درست مرا ياري دهيد ولي اگر كژ رفتم راستم كنيد». [3] .

امام علي (ع) و گروهي از صحابه ابتدا تن به اين بيعت ندادند. علماي شيعي و از جمله سيد مرتضي و علامه حلّي نوشته اند؛ چون امام از بيعت امتناع كرد، گروهي را به در خانه علي (ع) فرستادند و آن گروه در آنجا آتش گشودند، در حالي كه فاطمه (ع) و جماعتي از بني هاشم در آنجا بودند، علي (ع) را به زور بيرون آوردند، و شمشير زبير را كه با او در خانه بود شكستند و هر كه را خواستند از خانه بيرون بردند و فاطمه را نيز زدند تا جنيني سقط نمود كه نامش محسن بود. [4] .

گفته شده است هنگامي كه وفات ابوبكر نزديك شد، گفت كاشكي خانه فاطمه را ترك مي كردم و هرگز آن را نمي گشودم. [5] .

شايان ذكر است كه اميرالمؤمنين (ع) و فاطمه زهرا (س) تلاش زيادي براي بازگرداندن امر خلافت از خليفه اول و بيعت با امام علي (ع) كردند اما تلاش آنها ثمري نبخشيد. علي (ع) مدت شش ماه يعني تازماني كه حضرت فاطمه (س) زنده بود بيعت نكرد ولي پس از وفات او و فقدان ياوري از سوي مردم و اجبار موجود، بيعت نمود.