مكتب انسان ساز و متعالي اسلام با ظهور خود، در عصر جاهلي، تغييرات و ترقيّات عظيم مادي و معنوي در افراد اجتماع آن روز ايجاد كرد. اما متأسفانه اين عصر زرّين ديري نپائيد و حركت تعالي بخش مزبور با موانع و انحرافات عميقي روبه رو شد كه مسير تكاملي جامعه اسلامي را نه تنها كند كرد بلكه آن را منحرف نيز ساخت. بخش اساسي اين انحراف كه به شهادت سه امام نخستين عالم تشيع و بروز فاجعه كربلا - به ترتيب در سالهاي چهل، چهل و نه، و شصت و يك هجري - انجاميد؛ تقريباً در نيمه اول قرن يكم هجري اتفاق افتاد. اين نوشتار در حقيقت به دنبال بازنمايي و تبيين اصلي ترين عناصر اين انحراف، بويژه در عرصه سياست اسلامي در مقطع مزبور است و انحرافات زمينه ساز قيام حسيني بويژه در عصر خلفا و دوران حكومت معاويه را تشريح مي كند.