آزادي انساني، آگاهي يابي و حق دخالت در امور زندگي از اوليات زندگي آدمي در جامعه است. معاويه با سياست انقباضي، مردم را در محدوده اي از اختيار قرار داد كه چاره اي جز پذيرش آن نداشتند. جاسوسان بسيار، چاپلوسان و خبرچينان، هرگونه فضاي باز را مسدود ساخته و با گسترش تبليغات مسموم [1] امكان حقيقت يابي و آگاهي را از همگان گرفته بود.