در ناحيه تركي كه آخر جنگ جهاني اول عثماني ها به آن حكومت جمهوريه تركيه علمانيه آمد و الان نيز همان حكومت مي كند هر كجا افراد شيعه پيدا شود اين عزاداري و نوحه سرائي بر حسين (ع) و اهل بيت و اصحابش نيز با آنها هست اگر چه به شكل كوچك و در خانه ها باشد.

بعضي از زوار ترك عتبات مقدسه در عراق كه از ساكنان منطقه شرقي اناضول بود و آنان غالبا از كشاورزان مناطق دورتر تركيه كه محاذي آذربايجان است، هستند فلذا براي زيارات مشاهد ائمه عليهم السلام در كربلا و نجف و كاظمين و سامراء در عراق از طهران عبور كرده بودند براي من نقل كرد كه آنان مجالس سوگواري و نوحه سرائي بر امام حسين عليه السلام را در ايام هفته طول سال در خانه ها و در مجالس خصوصي بپا مي كند و هر كس بخواهد در آن شركت مي كند و خطيب حسيني آنچه مناسبت مجلس است از حالات امام حسين عليه السلام و ساير ائمه دوازده گانه (ع) مي خواند كلامش را با بيان قسمتي از قتلگاه كربلا و شهادت اهل بيت پيامبر (ص) ختم مي كند و در دهه ي اول محرم مخصوصا در روز عاشورا و تاسوعا و روز بيستم صفر (اربعين) و شبهاي آنها نوحه خواني هاي مفصل در اماكن گوناگون و در روستاها برگزار ميشود و در آن مجالس مقتل حسين خوانده مي شود و مردان و زنان و پيران و جوانان براي احياء ياد غمبار و حزن آور حسين شركت مي كند و حتي بيشتر از سني ها نيز در اين مراسم و شعارها با شيعه شركت دارند و اين زائر


ترك اضافه كرد: كه شيعيان اين مناطق تركيه مخصوصا صوفي هاي آنان كه در طريقت بكتا شيه هستند و ميل بر شيعه دارند منتظر رويه ي و روش و مراسم هستند و روز وشب ها را مي شمارند و فرصت رسيدن ماه صفر و محرم را مغتنم مي دانند تا خود را براي سفر عراق از راه ايران آماده كنند تا زيارت ضريح هاي ائمه شان (ع) در عتبات و شركت در مراسم عزاداري كه در عتبات مخصوصا در كربلا برگزار مي شود عملي كنند و با اين عمل يك واجب ديني را ادا مي كنند و باري از دوش خود بر مي دارند و علت اينكه در مسير اين زيارات از ايران مي گذرند آنست كه ميل دارند در اين فرصت از زيارت ضريح مقدس امام رضا (ع) در مشهد استفاده كنند.

و آن زائر كلامش را پايان داد به اينكه ساكنين اين مناطق شرقيه از اناضول كه روش مذهب شيعه دارند از باقيمانده هاي ترك هاي آذربايجان هستند آنان كساني هستند كه جنگ هاي پي در پي بين ايراني ها و عثماني ها در قرن هاي گذشته آنان را ناچار كرد كه از آذربايجان ايران به اناضول تركيه مهاجرت كنند.

من قسمتي از نوحه سرائي هاي تركيه را در اينجا مي نويسم:

1- در صفحه ي 198 كتاب (مجالس السنية في ذكري مصائب العترة النبوية) نقل از رساله دكتر ماربين الماني (في فلسفة نهضة الحسين و ثورته الكبري و ماتمه) درباره نوحه سرائي بر امام شهيد در تركيه آمده است:

چندين بار در مجالس عزاي حسين در اسلامبول با مترجم مخصوص حاضر شدم شنيدم آنان مي گفتند: حسيني كه امام و پيشواي ما است و طاعت و پيروي او بر ما واجب است ظلم را تحمل نكرد و تحت فرمان يزيد داخل نشد و بخاطر حفظ شرف و بلندي حسب و برتري مقامش جان خود و اولاد و عيالش را فدا كرد و از اين عمل، در دنيا ياد نيكو و در آخرت شفاعت و تقرب از خدا را عوض


گرفت و دشمنانش در دنيا و آخرت زيان كردند.

و مجلس نوحه سرائي و عزاداري حسين (ع) در اسلامبول نيز برگزار مي شود مخصوصا در روز عاشوراي هر سال از طرف مهاجرين شيعه ساكن اين شهر بزرگ و در آن مجلس گروه هائي از سني ها مخصوصا رجال دولتي براي مواسات و همدردي با مهاجرين شيعه حاضر مي شوند.