بازگشت

پيشگفتار


حركت الهي حضرت سيد الشهدا (ع)، نقطه ي عطف تاريخ ظلم ستيزي و عدالت خواهي، و اوج قله ي ايثار و فداكاري در طول عمر بشريت به شمار مي رود از اين رو زنده داشت ياد و خاطره ي اين نهضت پرنور، از يك سو، ايجاد ارتباط با روحي بلند و بزرگ [1] و از سويي ديگر، دميدن مداوم روح زندگي و نشاط به عدالت خواهي، ظلم ستيزي، از خود گذشتگي و آرمان گرايي است. كساني كه گهگاه جان خويش را در جاري ياد شهيدان كربلا صفا مي دهند و با طهور اشك، كدورت ظلم و انظلام را از آينه ي جان مي زدايند، بر اين نكته واقفند كه نام مبارك امام حسين (ع) سرچشمه ي تمام خوبيهاست، به گواهي تاريخ، عاشورا پيوسته الهام بخش مردان و زنان در حركت هاي الهي - انساني بوده است. و هم به اين خاطر است كه پيشوايان معصوم ما زنده داشت خاطره ي عاشورا و شهيدان كربلا را چون فريضه اي الهي در شمار وظايف خويش قرار داده و شيعيان و پيروان خود را به حفظ و حراست از آن سفارش كرده اند و چنين است كه در بين شيعيان، اقامه ي مجالس عزا و ذكر شهيدان كربلا در كنار عبادات مقبوله مطرح بوده است.


بديهي است كه بدون توجه به محتواي قيام حضرت اباعبدالله (ع) نمي توان انتظار داشت آثار مباركي كه اشاره كرديم از اين مجالس بدست آيد، اقامه عزا بدون آگاهي از اهداف بلند آن حضرت نمازي بي حضور ماند كه اگر موجب بعد نباشد، شايستگي قرب نخواهد بخشيد، اهتمام به گريستن و گرياندن بي معرفت، بدعتي است كه يكي از نتايج شوم آن، تحريف حقايق درخشان كربلاست. و اين خسارتي است كه با دست دشمنان آگاه و دوستان نادان بر پيكره ي مكتب عاشورا وارد شده.

مقابله با اين بدعت نابخشودني و جبران اين خسارت بزرگ، هدف عالمان آگاهي است كه روضه خواني و ذكر مصيبت را با مقام (؟) علمي خود در تعارض نديه و چون تفسير قرآن و بيان احكام به آن اهتمام ورزيده اند. به راستي كه از اين رهگذر چه خدمت ارزنده اي به انسانيت كرده اند.

مرحوم سيد محسن امين عاملي يكي از عالمان روشنفكر و نوانديش زمان ماست كه در كنار تمام خدمات ارزنده ي فرهنگي و اجتماعي بزرگي كه در طول عمر با بركت خود عهده دار بوده، وظيفه ي مقدس حراست از نهضت كربلا را فراموش نكرده است. اين مرد بزرگ نه تنها با تبين (؟) «عزاداري هاي نامشروع» [2] بر بدعت گذاران نهيب زده، كه در كنار تاليفات ارزشمند خود در علوم مختلفه، كتاب گران سنگ «المجالس السنيه» را نيز به رشته ي تحرير آورده است. در اين كتاب، اين عالم الهي حقايقي را كه خود با تتبع در تاريخ به دست آورده، به صورت مجالس روضه بيان كرده و در پايان هر مجلس، به تناسب، اشعاري در رثاي اهل بيت (ع) آورده است. اين


كتاب شريف در پنج جزء و دو مجلد تنظيم شده كه جزء اول آن به زندگي حضرت امام حسين (ع) اختصاص يافته.

نوشته اي كه اكنون پيش رو داريد، ترجمه اي است كه از جزء اول كتاب المجالس السنيه كه به اميد خدمتي به پيشگاه حضرت سيد الشهدا (ع) انجام شده، اميد آن كه مداحان و ذاكران فارسي زبان با بهره گيري از اين كتاب شريف در تهذيب مجالس عزاي حسيني از سخنان بي سند، قدمي شايسته بردارند.

تذكر اين نكته ضروري است كه چون ترجمه ي اشعاري را كه مرحوم مؤلف در پايان مجالس روضه آورده و جنبه ي تاريخ ندارد، براي ذاكران فارسي زبان مفيد ندانستيم، از ترجمه ي آنها خودداري كرديم تا هر كس به ذوق خود و تناسب مطلب از اشعار فارسي استفاده كند.

والسلام

محمد رضا جباران



پاورقي

[1] سترگ معنايي نيکو در زبان و ادب فارسي ندارد، و بهتر است به کار برده نشود.

[2] عزاداري‏هاي نامشروع نام کتاب مختصري است که در بيان تحريفات عاشورا توسط آن مرحوم نوشته شده و سالها پيش توسط مرحوم جلال آل احمد ترجمه و با همين نام منتشر شده است.