شيخ مفيد در ارشاد شش فرزند شامل چهار پسر و دو دختر براي امام حسين (ع) نام برده. پسران به نام هاي: 1- علي اكبر، مادرش شاه زنان. 2- علي اصغر، شهيد كربلا، مادرش ليلي. 3- جعفر، مادرش قضائيه كه در مدينه فوت كرده، 4- عبدالله بن الحسين كه با پدرش در شش ماهگي در كربلا شهيد شد، 5- سكينه، مادرش رباب كه مادر عبدالله مذكور است، 6- فاطمه، مادرش ام اسحاق دختر طلحه. [1] بايد توجه داشت كه منظور شيخنا المفيد از علي اصغر همان علي اكبر جوان است.

مؤلف ناسخ التواريخ گويد: حافظ عبدالعزيز [2] فرزندان حسين (ع) را شش نفر دانسته، چهار پسر به نام هاي علي اكبر شهيد و علي اصغر و جعفر و عبدالله و دو دختر به نام هاي سكينه و فاطمه. او گويد نسل حسين (ع) از علي اصغر است و مادر او ام ولد است (و منظور وي نيز از علي اصغر همان امام سجاد است و مراد او از ام ولد شهربانو است زيرا او بعنوان اسير وارد حلقه مسلمين شده بود) [3] .

ابن صباغ مالكي متوفاي 855 در كتاب فصول المهمه در شماره فرزندان حسين بن علي (ع) نظريه ي شيخ مفيد علامه مجلسي را اختيار كرده.


همچنين صاحب ناسخ التواريخ در عدد اولاد امام (ع) قول شيخنا المفيد را انتخاب كرده و چهار پسر به نام هاي علي اكبر شهيد و علي اوسط (كه امام سجاد (ع) باشد) و علي اصغر (كه او عبدالله گفته و گفته است كه غير از امام سجاد همه شهيد شده اند. دختران را نيز سكينه و فاطمه داشته است. [4] .

علامه ابن الحبان در اسعاف الراغين پنج نفر را فرزندان امام برشمرده: علي اكبر شهيد، علي اصغر (يعني زين العابدين) جعفر، سكينه و فاطمه. [5] .

همچنين برخي از علماي بزرگ شيعه و سني و مورخين و محدثين در عدد اولاد ذكور و اناث آن حضرت قول شيخ مفيد را انتخاب كرده اند، جز اينكه امام سجاد را كوچكتر از علي اكبر شهيد دانسته اند.

و جمعي عدد اولاد حسين (ع) را پنج پسر و دو دختر گفته اند، مانند ابن جوزي [6] كه در تذكرة الخواص محمد را بر پسران حسين (ع) افزود و از امام سجاد به علي اصغر تعبير كرده و مادر او ام ولد را به نام سلافه يا غزاله گفته و گويد اين بانو بعد ازحادثه ي طف با زيد غلام حسين (ع) ازدواج نمود و پسري به نام عبدالله از او متولد شد و سپس سه پسر را بدين ترتيب ناميده است: جعفر كه مادر او سلافه قضاعيه است، و عبدالله كه شهيد شد (و شايد منظورش همان طفل ششماهه باشد) محمد كه او نيز شهيد شد و دختران را سكينه و فاطمه گفته است. [7] .

ابن جوزي در اينكه محمد نامي را اضافه كرده و امام سجاد را علي اصغر دانسته (به معني كوچكتر از علي اكبر شهيد) چيزي شگفت انگيز نياورده. زيرا ديگران نيز نظير آن را گفته اند، اما اينكه مادر امام سجاد را زنده پنداشته و گفته است كه بعد از امام شوهر كرده، در اين قول


منفرد است و جز او كسي اين را نگفته.

مرحوم محدث قمي و مؤلف ناسخ از ابن خشاب عبدالله بن احمد متوفاي 567 نقل كرده اند. كه وي اولاد حسين (ع) را نه نفر دانسته است: 1- علي اكبر شهيد. 2- علي الامام. 3- علي اصغر. 4- محمد. 5- عبدالله. 6- جعفر. 7- زينب. 8- سكينه. 9- فاطمه.

و ابن شهر آشوب در مناقب شش پسر و سه دختر را بدين شرح آورده:

1- علي اكبر شهيد، مادرش ليلا. 2- علي اوسط، امام سجاد. 3- علي اصغر، مادرشان شهربانو. 4- محمد. 5- عبدالله شهيد، از رباب. 6- جعفر، از قضاعيه. 7- سكينه، از رباب. 8- فاطمه، از ام اسحاق. 9- زينب، كه مادرش را نگفته.

و جمعي از مورخين شش پسر و چهار دختر گفته اند، اما نامي از دختر چهارمي نبرده اند، محمد بن طلحه شافعي متوفاي 652 هجري در مطالب السؤال در ميان دختران امام از سكينه، فاطمه و زينب را ذكر كرده، ولي از چهارمي نامي نبرده.

علي بن عيسي اربلي در كشف الغمه ج 2 ص 214 از كمال الدين بن طلحه ده فرزند براي حسين (ع) نقل كرده و اسامي آنها را بدين ترتيب آورده: 1- علي اكبر 2 - علي اوسط، كه امام سجاد است. 3- علي اصغر. 4- محمد. 5- عبدالله. 6- جعفر، او گويد كه علي اكبر و علي اصغر و عبدالله در كربلا شهيد شدند و نسل حسين (ع) از امام سجاد باقي مانده. دختران را نيز بدين ترتيب گفته: زينب، سكينه و فاطمه. و علامه اربلي پس از نقل اين قول گويد: اين قول مشهور است. و اضافه مي كند كه گفته اند كه امام حسين (ع) چهار پسر و دو دختر داشته، اما مشهور همان قول اول است يعني، شش پسر و چهار دختر. متأسفانه از دختر چهارمي نامي نبرده.

و از جمله كساني كه شش پسر و چهار دختر را صحيح تر دانسته اند، سيد محمدرضا مدرس [8] مؤلف كتاب جنات الخلود است. وي شش پسر را از امام بدين ترتيب نام مي برد: 1-


علي اكبر شهيد، مادرش ليلا. 2- علي اوسط، امام سجاد و مادرش شاه زنان. 3- علي اصغر گلو بريده مادرش معلوم نيست و نزد جمعي به نام عبدالله مشهور است. 4- محمد احوالات او معلوم نيست. 5- جعفر، مادرش قضائيه است كه در حيات پدر فوت شده. 6- عبدالله گويند كه او نيز در كربلا شهيد شد. 7- سكينه وي با عبدالله از رباب است و فاطمه مادرش ام اسحق است. 9- زينب، مادرش معلوم نشده و يك دختر ديگر كه معلوم نيست. [9] .

جنات الخلود درباره ي محمد هم مي گويد: احوالات وي براي ما معلوم نيست ولكن قمقام از ابن قتيبه صاحب تاريخ نقل كرده كه محمد بن الحسين را با اسيران به شام بردند و باز از كتاب العقد نقل كرده: اسر اثني عشر غلاما من بني هاشم فيهم محمد بن الحسين و علي بن الحسين (ع) [10] دوازده نفر پسر از بني هاشم اسير گرفتند كه در ميان آنها محمد پسر حسين و علي بن حسين بود.

و از يوسف قزاوغلي صاحب تذكره و گروه ديگري كه نام نبرده، نقل كرده كه محمد از شهداي كربلا است. [11] و شايد سيد محمدرضا صاحب جنات الخلود اينها را ديده و نظر به اختلاف تاريخ درباره محمد سكوت اختيار كرده تنها به جمله «احوالاتش معلوم نيست» بسنده كرده و ممكن است نديده باشد و عبارت «معلوم نيست» قرينه و شاهد عدم علم است، زيرا اگر اين دو نظر را ديده بود مي نوشت «حالش مختلف فيه است».

قمقام از كامل مبرد براي حسين بن علي (ع) پسري هفتم به نام عمرو بن الحسين كه مادرش كنيز بوده نقل كرده و گويد: اين همان پسري است كه در مجلس يزيد پذيرفت كه با خالد پسر يزيد كشتي بگيرد بشرط آنكه هر دو چاقو و دشنه داشته باشند.


و از حمد الله مستوفي نيز نقل كرده كه پسران حسين (ع) هفت نفر ذكر شده اند، وليكن از مورخين شيعه و سني كسي اين را نگفته اند. [12] .