بازگشت

حسين و حس نوع دوستي


و اين خصيصه در انسان يك نوع حس اشتراك وجداني است كه خود را به افراد بشر تا حدي مديون بداند كه به آنها نفع برساند. پيغمبر به جريربن عبدالله وقتي كه كلمه ي شهادتين را گفت و اسلام آورد گفت حالا وظيفه من در اسلام چيست؟ فرمود «النصح لكل مسلم» يعني: خيرخواهي وظيفه ي هر فرد مسلمان است.

حسين (ع) برحسب فطرت پاك و تعاليم دين مثال اعلا و هيكل سخاوت قرار يافته بود.

ابن عساكر در تاريخ كبير از ابن ابي هشام نقل مي كند كه از بصره براي امام حسين كالا حمل مي شد و تا بارها از پشت شتران بر زمين گذاشته مي شد آن حضرت همه را بذل مي نمود و گاهي نفقه شخصي خود را به سائل مي داد.

همچنين نقل شده كه يك روز سائلي كوچه هاي مدينه را مي گشت تا به دودمان امامت رسيد، در را زد و گفت:



لم يخب الأن من رجاك و من

حرك من دون بابك الحلقة



انت الجواد و انت معتمدي

ابوك قد كان قاتل الكفرة




و حسين در اين حال مشغول نماز بود. نماز را با عجله تمام كرد و روي به اعرابي كرد و برگشت. قنبر را صدا زد و گفت: از مخارج روزانه ي ما چه مقدار پيش تو موجود است؟ گفت: دويست درهم باقيمانده. فرمود: بياور. وقتي كه آورد آن دويست درهم را به اعرابي داد و با اين اشعار از او اعتذار نمود.



خذها فاني اليك معتذر

و اعلم باني اليك ذو شفقة



لو كان في سيرنا الغداة عصي

امست سمانا عليك مندفقة



لكن ريب الزمان ذو غير

و الكف مني قليلة النفقة



اعرابي آن را گرفت و برگشت و مي گفت: خدا مي داند كه رسالت را در كجا قرار دهد. سپس اشعار را مي خواند:



مطهرون نقيات جيوبهم

تجري الصلاة عليهم اينما ذكروا



و انتم الاعلون عندكم

علم الكتاب و ما جاءت به السور



من لم يكن علويا حين تنسبه

فماله في جميع الناس مفتخر [1] .



آري، اين همان حسين است كه اسامة بن زيد را عيادت نمود و او با ديدن حسين (ع) گريه كرد. امام از علت گريه پرسيد. عرض نمود: شصت هزار درهم بدهكارم و مي ترسم مرگم فرارسد و ذمه ام مشغول بماند. امام فرمود: من آنها را قبل از مرگ شما ادا مي كنم. و برحسب وعده پرداخت نمود. [2] .

علامه مجلسي از كتاب انس المجالس نقل كرده كه فرزدق شاعر به محضر حسين (ع) شرفياب گرديد. و اين در هنگامي بود كه مروان او را از مدينه بيرون كرده بود. آنگاه امام چهارصد دينار به فرزدق بخشش نمود.

به امام (ع) اعتراض كردند كه اين مرد شاعر فاسق و هتاك است چرا اين قدر به او صله فرمودي؟ در پاسخ آنان فرمود:

خير مالك ما وقيت به عرضك و قد اثاب رسول الله كعب بن زهير و قال في عباس بن مرداس اقطعوا لسانه عني. [3] .

يعني بهترين مال آن است كه آبروي تو را حفظ كند. رسول الله به كعب بن زهير پاداش داد


و درباره ي عباس بن مرداس فرمود زبان او را از ]بدگوئي به من[ قطع كنيد.

در مناقب ابن شهر آشوب از شعيب بن عبدالرحمن الخزاعي نقل شده كه روز عاشورا در پشت حسين بن علي (ع) اثري پيدا شد. از امام زين العابدين درباره ي آن پرسيدند. امام فرمود: پدرم با مشك و جوال در پشت خود به منازل بيوه زنها و يتيمان و فقرا آذوقه و طعام حمل مي كرد اين اثر از آن باقي مانده است. [4] .


پاورقي

[1] سمو المعني في سمو الذات ص 128.

[2] سفينة البحار ج 1 ص 609.

[3] بحار ج 4 ص 189.

[4] مناقب شهر آشوب.