بازگشت

گفتار حسين در مكارم اخلاق


ايها الناس نافسوا في المكارم و سارعوا في المغانم و لا تحتسبوا بمعروف لم تعجلوا و اكتسبوا الحمد بالنجح و لا تكسبوا بالمطل ذما فهمهما يكن لاحد عند احد صنيعة له و رأي انه لا يقوم بشكرها، فالله له بمكافاته فانه اجزل عطاء و اعظم اجرا.

و اعلموا ان حوائج الناس اليكم من نعم الله عليكم فلا تملوا النعم فتحور نقما. [1] .

و اعلموا ان المعروف يكسب حمدا و يعقب اجرا فلو رأيتم المعروف رجلا رأيتموه حسنا جميلا يسر الناظرين و لو رأيتم اللئيم رجلا رأيتموه قبيحا مشوها تنفر منه القلوب و تعض دونه الابصار

ايها الناس من جاد ساد و من بخل رذل و ان اجود الناس من اعطي من لا يرجو و ان اعفي الناس من عفي عن قدرة و ان اوصل الناس من وصل من قطعه و الأصول علي مغارسها بفروعها تسمو فمن تعجل لأخيه خيرا وجده اذا قدم عليه غدا و من اراد لله تبارك و تعالي بالصنيعة الي اخيه


كافاه بها في وقت حاجته و صرف عنه من بلاء الدنيا ما هو اكثر منه و من نفس كربته مؤمن فرج الله عنه كرب الدنيا و الاخرة و من احسن احسن الله اليه و الله يحب المحسنين. [2] .

اي مردم! در مكارم اخلاق سبقت بگيريد و بدان مبادرت ورزيد. بشتابيد بسوي غنيمت ها. از معروف نشماريد آنچه را كه در تحصيل آن عجله و شتاب نكره ايد. با شكيبائي و نظر صائب و برآوردن حاجات براي خود مدح و ثنا كسب كنيد و با برترنشيني خود را مذموم نسازيد. هر وقت كسي به كسي نيكي كند و بعدا ببيند كه در برابر احسان او تشكر نمي كند ناراحت نباشد، خداوند جزاي نيكي او را عهده دار است و خداوند عطايش بزرگ و پاداشش معظم است.

بدانيد احتياجات مردم به شما از نعمت هاي خداوند بر شماست، پس در اداي حقوق نعمت خسته و ملول نباشيد كه بر شما نقمت گردد.

بدانيد عمل به معروف سپاس آور است و پاداش به دنبال دارد اگر عمل نيك را بصورت يك مرد مشاهده مي كرديد هر آينه مي ديديد كه آن را خوبرو و زيبا كه تماشاگران را دلشاد مي كرد و اگر كردار بد را مشاهده مي كرديد مي ديديد آن را زشت و بدنما كه دلها از آن در فرار است و چشمها از ديدنش پوشيده مي شود.

اي مردم هر كس بخشش كند سرور و بزرگ است و هر كه بخل ورزد ذليل و خوار است. و دست بازترين مردم كسي است كه عطاء، به كساني مي كند كه از آنها اميد نداشته و بخشاينده ترين مردم آن است كه با وجود قدرت بر انتقام ببخشايد و صله ي رحم كننده ترين مردم كسي است كه با قطع كننده ي صله رابطه برقرار كند. تنه ي درختان كه در جايگاه خود و ريشه ايستاده اند با شاخه هائي كه فروعات تنه است بالا مي روند. هر كه به برادرش در خير رسانيدن پيش قدم شود فرداي قيامت آن را بازيابد و هر كه در عمل نيك به برادر خود خداوند را منظور كند، خداوند در روز نيازمندي به او پاداش مي دهد و بلاي دنيا و آخر تو را از او برمي گرداند و هر كه غصه اي را از برادر ديني زايل كند خداوند اندوه دنيا و آخرت را از او برطرف مي سازد و هر كه نيكي كند خداوند بر او نيكي مي كند و خداوند نيكوكاران را دوست مي دارد.

از گفتار آن حضرت است كه فرموده:


الزموا مودتنا اهل البيت فان من لقي الله و هو يودنا دخل في شفاعتنا ان حوائج الناس اليكم من نعم الله عليكم فلا تملو من تلك النعم فتعود عليكم نقما. [3] .

به دوستي ما اهل بيت ملتزم شويد، بدرستي كه هر كس خداوند را ملاقات كند و ما را دوست بدارد داخل شفاعت ما مي شود. و نيازهاي مردم به شماها از نعمت هاي بزرگ خداوند است بر شما پس سستي نورزيد و خسته نشويد تا آنكه اين نعمتها برگردد و بر شما نقمت شود.

قال عليه السلام، اياك و ما تعتذر منه فان المؤمن لا يسي ء و لا يعتذر و المنافق كل يوم يسي ء و يعتذر.

حذر كن از چيزي كه اگر انجام دادي بايد عذر بخواهي، هر آينه مؤمن كار زشت نمي كند و پوزش هم نمي خواهد، بلكه منافق هر روز كار زشت انجام مي دهد و اعتذار مي كند. [4] .

همچنين از سخنان حسين (ع) است كه فرموده: صاحب الحاجة لم يكرم وجهه عن سؤالك فاكرم وجهك عن رده. يعني: فرد محتاج آبروي خودش را نگاه نداشته و از تو سؤال كرده، تو نيز وجهه خود را حفظ كن از رد كردن او. [5] .

حسين (ع) فرمود: للسلام سبعون حسنه تسع و ستون للمبتدي و واحدة للراد. سلام را هفتاد حسنه است: شصت و نه حسنه مربوط به سبقت كننده و يك حسنه براي جواب گوينده است. [6] .


پاورقي

[1] در بعضي نسخ «فتعود» است.

[2] احقاق الحق ج 11، ص 594، کشف الغمه ج 3 ص 242.

[3] الکواکب الدريته ج 1 ص 57 طبع مصر، احقاق ج 11 ص 595.

[4] بحار طبع جديد 78 ترجمه تحف العقول ص 253.

[5] بحار طبع جديد 78 ترجمه تحف العقول ص 253.

[6] بحار طبع جديد 78 ترجمه تحف العقول ص 253.