در مورد آنكه چرا قائم آل محمد (عج) از نسل حسين (ع) زاده شده و از اولاد امام حسن (ع) زاده نشده و چه علل و عواملي باعث شد كه ذريه ي حسين (ع) به اين افتخار نايل شوند، بحث هايي شده، ليكن آنچه از اخبار استفاده مي شود حادثه ي كربلا اين امتياز و فضيلت را به فرزندان حسين اختصاص داده.

ابن شهر آشوب در مناقب از عبدالرحمن بن مثناي هاشمي نقل كرده كه وي گويد، به امام صادق گفتم. از كجا فضيلت و برتري به اولاد حسين (ع) نسبت به فرزندان امام حسن (ع) آمده؟ در حاليكه هر دوي آنان در يك مجرا جريان داشتند؟

فرمود: مگر اعتقاد نداريد آنچه را من گويم؟ بدانيد كه همانا جبرئيل بر رسول خدا فرود آمد و از تولد حسين و كشته شدن او خبر داد و سه مرتبه اين خبر تكرار شد. رسول خدا گفت: من چنين فرزندي را نمي خواهم. آنگاه پيغمبر اكرم علي را طلبيد و او را مطلع ساخت. علي هم


همان كلمه را گفت كه من به چنين فرزند حاجتي ندارم و به فاطمه (ع) مطلب را گفتند، او هم اظهار بي ميلي نمود.

سپس جبرئيل نازل شد و فرمود: اين پسر و فرزندان او وارث من و پيشوايان دين من خواهند بود. فاطمه عرض نمود. اي پدر! به قضاي خود رضا دادم پس به حسين (ع) حمل يافت و عبد از شش ماه او را فرو گذاشت و فرزند شش ماهه اي زنده نمانده جز حسين (ع) و عيسي و به روايتي يحيي. [1] .

در آن دعائي كه از امام حسن عسكري در توقيع آن حضرت به وكيل خود قاسم بن علاء همداني صادر شده - و گفته شده در روز تولد امام حسين خوانده شود - به اين نكته تصريح شده كه در عوض قتل او، ائمه از نسل او باشند:

اللهم اني اسئلك بحق المولود في هذا اليوم الموعود بشهادته قبل استهلاله و ولادته بكته السماء و من فيها و الارض و من عليها و لما يطاء لا بتيها قتيل العبرة و سيد الأسرة الممدود بالنصرة يوم الكرة المعوض من قتله ان الائمة من نسله و الشفاء في تربته و الفوز معه في اوبته و الاوصياء من عترته بعد قائمهم و غيبته حتي يدركوا الأوتار و يثأروا الثار. [2] .

يعني: خدايا از تو درخواست مي كنم به مقام ولادت يافته ي امروز كه به شهادت او خبر داده شده قبل از درخشان شدن چهره ي او و ولادت او. گريه كرد به او آسمان و آنچه در آن است و زمين و آنچه بر آن است در حالي كه هنوز پاهاي او براي راه رفتن محكم نشده بود. و كشته ي اشك چشم و بزرگ و آقاي خانواده و منصور با كمك الهي در روز حمله است. عوض داده در برابر قتل او به اينكه امامان از نسل او باشند. و شفاء در تربت او قرار داده شده. رستگاري و پيروزي در بازگشت بسوي او و «در آستانه ي او» قرار داده شده. و اوصياء از عترت حسين (ع) هستند بعد از قائمشان و بعد از غيبت او تا درك كنند روز انتقام را تا بگيرند انتقام را.

در آخر دعا به اين جمله مي رسد كه: خدايا در اين روز به ما موهبت و بخشش هاي فراوان بده و خواسته هاي ما را برآور بطوري كه به پيغمبر و حسين (ع) هبه و عنايت فرمودي. امروز فرشته ي فطرس به گهواره او پناهنده شد، ما هم به قبر او پناهنده ايم «و عاذ الفطرس بمهده و نحن عائذون بقبره. [3] .


ابي سعيد عقيصا گيود، پس از پيمان صلح بين امام حسن (ع) و معاويه جمعي پسر پيغمبر را مورد ملامت و تعرض قرار دادند.

امام فرمود: واي بر شما! مي دانيد چه عملي انجام دادم؟ به خدا سوگند. اين پيمان براي شيعيان من از همه چيز بهتر است. مثل شما مثل موسي (ع) است، نسبت به اسرار اعمال خضر كه حكمت شكستن كشتي، قتل غلام و راست كردن ديوار وي مخفي بود و به همين خاطر خشم بر او غلبه مي كرد در حالي كه همه ي كارهاي خضر در پيش خدا صواب و خير بود.

شما نمي دانيد كه احدي از ما زندگي نخواهد كرد مگر آنكه در گردن او بيعت يك طاغي ستمگر زمان خود واقع خواهد شد، بجز قائم ما كه عيسي مسيح در پشت او نماز مي خواند. خداي حكيم ولادت او را از همه مخفي مي دارد و در حال غيب زندگي مي كند كه كسي در گردن او بيعتي نداشته باشد.

وقتي خروج مي كند، اين نهمين فرزند از نسل برادرم حسين (ع) است كه مادرش بانوئي است كنيز كه مدت طولاني در غيبت درنگ مي كند و سپس به قدرت خداوند به صورت جواني كه از چهل سال كمتر است ظاهر مي شود تا مردم بدانند كه خدا بر همه چيز قادر است. [4] .