اوضاع به همين نحو ادامه داشت تا دو سال قبل از فوت معاويه كه در همان سال حسين بن علي (ع) براي حج به مكه حركت نمود و عبدالله بن جعفر و عبدالله بن عباس افتخار حضور در ركاب آن حضرت را داشتند و حسين در اين مسافرت جمع كثيري از مردان و زنان بني هاشم و غلامان و شيعيان - چه آنكه حج را قبلا به جا آورده بود و چه آنانكه نياورده بودند - با خود همراه برد و نيز جمعي از انصار و گروهي از اصحاب پيغمبر و جمعي از تابعين در مراسم شركت داشتند، به طوريكه در مني بيش از هزار تن مرد در خيمه ي شاهانه ي حسين (ع) اجتماع داشتند و اكثر آنان فرزندان صحابه و تابعين بودند.

حسين (ع) ايستاد و خطبه ي بسيار جالب و جذابي خواند و فرمود: اين طاغي (يعني معاويه) را ديديد كه چه ها كرد درباره ي ما و شيعيان ما، و من مي خواهم از شما سؤال كنم درباره ي چند امر اگر راست گفتم تصديقم كنيد و اگر دروغ گفتم تكذيبم نماييد و گفتار مرا بشنويد و محفوظ بداريد و وقتي كه به شهر و قبيله ي خود رسيديد به آنانكه اطمينان داريد بگوييد و به سوي من دعوتشان كنيد. من مي ترسم اين حق از بين برود و خدا مي خواهد نور حق روشن گردد.

حسين (ع) آنچه را كه قرآن آورده بود كلمه اي باقي نگذاشت و همه چيز را شرح داد و تفسير و تأمل نمود و هر آنچه را كه پيغمبر درباره ي پدر و مادر و اهل بيت او گفته بود بيان نمود و در همه ي اين گفتارها صحابه مي گفتند: ما شنيده ايم و ديده ايم و تابعين مي گفتند ما از موثقين شنيده ايم.

سپس فرمود: شما را به خدا سوگند مي دهم همين كه به شهر و ديار خود رسيديد اين مطلب


را به اشخاص مورد اطمينان خود بگوييد و سپس از منبر فرود آمد. [1] .

ناگفته پيدا است ايراد اين خطبه ي انقلابي و تكان دهنده در اواخر حكومت معاويه كه در اوج قدرت بود، آن هم در مني كه از يك مجمع عمومي اسلامي تشكيل مي شد، دليل قدرت روحي و محبوبيت اجتماعي حسين (ع) است و همين طور هم بود حسين (ع) چشم و چراغ مسلمانان و اميد گاه امت بود.

حسين (ع) بود كه حقايق اسلام را كه مغلوب سياست مزورانه و شيطاني بني اميه شده بود آشكار مي ساخت و يك مشت جاهل ناتوان و مشتي عالم دنياپرست، از اسلام همان را مي دانستند كه سياست روز به آنان آموخته بود و حسين آنها را عميقانه آگاه مي فرمود. خطبه اي در امر به معروف در يك مجلسي خواند كه همه چيز در آن بود و چنين فرمود: