«توسّل» در لغت فارسي به معني پناه گرفتن و دست به دامن شدن را گويند، كه يك انسان مؤمن خطاكار براي رفع مشكل خود، به شخصيّت بزرگ الهي مانند ائمه و پيامبران و اولياء آنان متوسّل مي شود، تا از طريق آنان حاجت خويش را از خدا بطلبد، و آنان را واسطه و شفيع خويش قرار دهد، بنابراين تشكيل مجالس روضه خواني و يا مجالس ديگر به عنوان عرض ادب به پيشگاه حضرات معصومين و تقرّب جستن به آنان است، كه خود نمونه اي از موارد توسّل است. برخلاف تصوّر گروهي از وهابيّون كه «توسّل» را برخلاف توحيد پنداشته، و بر ضدّ شيفتگان اهل بيت به تبليغ جاهلانه و ناجوانمردانه مي پردازند، در قرآن مجيد آيات زيادي نه تنها آن را مذموم ندانسته، بلكه پيروان اسلام را به «توسّل» مأمور ساخته، و منكرين آن را در برخي آيات «منافق» مي خواند! كه اينك جهت اطّلاع بيشتر پيروان مكتب تشيّع به چند آيه مي پردازيم:

الف: خداوند متعال در «سوره منافقون» ضمن بر شمردن اوصاف و ويژگيهاي «منافقين» از جمله مي فرمايد:

وَاِذا قيلَ لَهُمْ تَعالَوْا يَسْتَغْفِرْلَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُئُوسَهُمْ وَ رَأَيْتَهُمْ يَصُدّوُنَ وَ هَمْ مُسْتَكْبِرُونَ [1] .

هنگامي كه به منافقين گفته مي شود: بياييد تا پيامبر خدا براي شما آمرزش طلبد، آنان سر پيچند و بنگري با تكبّر و نخوت روي برمي گردانند.

در اين آيه توسّل به پيامبر يك دستور الهي، و سرپيچي از آن نشان «نفاق» معرّفي شده است.

ب: در داستان «حضرت يوسف» آمده است كه پس از برملا شدن خيانت برادران او به آن بزرگوار، فرزندان يعقوب به حضور پدر شرفياب گشته و چنين گفته اند:

قالُوا يا اَبانا اسْتَغْفِرْلَنا ذُنُوبَنا اِنَّا كُنَّا خاطِئينَ. قالَ سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبّي اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ [2] .

برادران يوسف گفتند: پدرجان! بر گناهان ما طلب آمرزش كن، كه ما خطاكار بوده ايم. پدر در جواب گفت: بزودي براي شما از خداي خويش طلب بخشش خواهم جست، زيرا او آمرزنده و مهربان است.


در اين آيه قرآني، خداوند متعال به عنوان مشروع دانستن «توسّل»، داستان مراجعه فرزندان يعقوب به آن حضرت را بازگو نموده، و از پذيرش چنين درخواست از سوي «پدري پيامبر» حكايت دارد....

ج: قرآن مجيد به طور عموم و براي هميشه اعلان مي كند كه چنانچه خطاكاران، بعد از خلاف خود نادم گشته و به پيامبر توسّل جسته و از او بخواهند كه در مورد آنان استغفار كنند خداوند آنان را مورد عفو قرار دهد.

وَلَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا اَنْفُسَهُمْ جائُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَواباً رَحيماً [3] .

اگر آنان (منافقين) به گناه بر خود ستم كنند و بعد با توبه، به پيش تو آيند و از كرده خويش استغفار نمايند و تو پيامبر خدا هم در مورد آنان استغفار كند، البتّه خداوند توبه آنان را مي پذيرد.

اين آيه نه تنها «توسّل» را مردود نمي داند، بلكه پيروان خطاكار امّت اسلامي را مأمور مي سازد كه از طريق «توسّل» مشكل خود را باز كنند، و راه توبه پذيري را در اين راه معرّفي مي كند (دقّت فرماييد) آنچه بر توجّه ما به اين آيه مي افزايد دو چيز است: يكي اينكه: اين آيه هم اكنون نيز در بخش جنوبي بالاي ضريح مقدّس مرقد رسول خدا نقش شده، كه اداره امور آن در دست حكومت عربستان سعودي است كه با فرهنگ وهّابي اداره مي گردد!!