صدها نفر به همراه امام حسين از مكّه به قصد كوفه حركت نمودند (هرچند در طول راه با احساس خطر مسير خود را جدا كردند) و در كربلا نيز هفده نفر از بني هاشم به فيض شهادت نائل شدند و برخي از بني هاشم سرانجام به سلامت به مدينه مراجعت نمودند، [1] ولي در اين ميان بعضي از بني هاشم هرچند كه موقعيت خوبي در ميان مردم داشتند از رفتن به كربلا خودداري كردند! كه در ميان آنان مي توان از «ابن عبّاس» و «محمّد حنفيّه» و «عبداللَّه جعفر» نام برد، و انگيزه لازم را شناسايي كرد.

بزرگان علم و دانش، از جمله مرحوم مامقاني در توجيه آن مي فرمايند: محمد حنفيّه و ساير بني هاشم از نظر ظاهري چنين مي ديدند كه امام حسين بر مبناي دعوت مردم عراق به كوفه مي رود، و هدفش امامت و تشكيل حكومت است، بنابراين بر آنان واجب نبود همراه او حركت نمايند! [2] .

به نظر مي رسد اين توجيه خيلي صحيح نباشد، زيرا احاديث پيامبر و اميرالمؤمنين در مورد شهادت حسين در كربلا در مقاطع مختلف در مدينه و مكّه خاطر نشان گرديد و امام حسين بارها اظهار داشت كه من در اين سفر شهيد مي شوم، و بني اميّه مرا به هر صورتي خواهند كشت... [3] .

[1] قصّه کربلا از منابع معتبر نام 8 نفر را ذکر کرده است، ص 404.

[2] تنقيح المقال، ج 3، ص 112:... لم يکن ليمضي الي الحرب حتّي يجب علي کل مکلّف متابعته و انّما کان يمضي للامامة بمقتضي طلب اهل الکوفه.

[3] بحث آن گذشت.