همان طوري كه درآغاز اين بخش اشاره كرديم بني اميّه در برابر عظمت و بزرگي بني هاشم احساس كوچكي مي كرد، و يزيد بخشي از كينه هاي خود بر حسين عليه السلام را از اجداد خود به ارث برده بود. علاوه بر آن، طلوع اسلام، و رسالت پيامبر خدا بر اين كينه ها افزود، زيرا ارزشهاي اخلاقي و فضائل انساني كه مورد توجّه آيين مقدّس اسلام است در خاندان بني اميّه نبود و به ويژه يزيد فاقد آن بود، و يادگار منفور اموي از اين جهت كاملاً احساس حقارت مي كرد.

يزيد در خانواده اي به دنيا آمد كه ريشه ناپاك داشت، و شرح خلاف اخلاق آنان گذشت. و مادرش «ميسون» نيز دست كمي از مادربزرگها نداشته، و فساد اخلاقي او با «سفّاح» چهره تاريخ را سياه نموده است. [1] .


از جهت رسالت پيامبر خدا نيز كه از خاندان بني هاشم است يزيد و خاندان او ناراحت بودند، و احترام مردم را به آنان تحمّل نمي كردند، به ويژه سخنان و رفتار محبت آميز رسول خدا در مورد حسنين، مقام و منزلت آنان را دو چندان كرده بود، همه اين عوامل كينه يزيد را بر آن حضرت مضاعف مي ساخت و....

اميرالمؤمنين علي عليه السلام در حديث ارزشمندي به ريشه هاي رواني اين حالت پرداخته و مي فرمايند: كينه و عداوت ضعيفان بر توانمندان، سفيهان بر انديشمندان، شروران بر نيكان يك امر طبيعي است، كه معمولا نمي توان آن حالت را عوض كرد! [2] .

آري يزيد آدمي بود جاهل و نادان و از نظر ريشه و خانواده بدسرشت و ناپاك، از طرفي او نتوانست هيچ يك از فضائل ارزشمند اسلامي و اجتماعي را كسب كند، بنابراين از نظر رواني حق داشت كينه حسين را به دل گيرد زيرا حسين عليه السلام همه فضايل را دارا بود.

از افلاطون پرسيدند: چرا جاهل و نادان انسان عالم و دانشمند را دشمن مي دارد ولي عالم و دانشمند، به شخص نادان چنين نيست؟ او جواب داد: انسان هاي فرومايه و جاهل پيوسته احساس حقارت مي نمايند، و خيال مي كنند اشخاص واجد شرايط با امكانات خود آنان را تحقير مي نمايند، و لذا به خصومت آنان برمي خيزند و... [3] .

پس نتيجه مي گيريم كه بخشي از كينه هاي يزيد بر امام حسين از فرومايگي يزيد، و فضايل اخلاقي و شخصيت امام حسين ريشه مي گيرد.