امام حسين در يكي از سالها در ايّام حج مشغول انجام مناسك حج بود، او در صحراي عرفه غرق عبادت و مناجات بوده، و اشك هاي چشمش فرو مي ريخت، يكي از علاقه مندان و شيعيان به حضور رسيده، و يك سؤال شرعي را مطرح نمود، حضرت در اين هنگام توجّه خود را به وي معطوف داشته و به آموزش او پرداخت. و نشان داد كه آموزش و پرورش حتّي در صحراي عرفه كه محل عبادت و دعا است بر ساير مسائل عبادي مقدّم است. [1] .

روزي ديگر مرد مستمند و بي نوايي از اعراب به محضرش شرفياب گرديد و اظهار داشت: اي پسر پيامبر! هزار دينار قرض دارم، و قدرت ندارم آن را بپردازم، با خود تصميم گرفتم مشكل خويش را با مرد كريمي در ميان بگذارم، سرانجام به اين نتيجه رسيدم كه جز اهل بيت پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم كسي مشكل مرا برطرف نمي كند، اينك خواهان مساعدت دارم.


امام حسين عليه السلام با شنيدن مشكل او، كلاس آموزش و پرورش را باز كرد و گفت:

اي برادر عرب! من از تو سه مسأله مي پرسم، و براي جواب مثبت هر يك13 قرضت را مي پردازم، چنانچه هر سه را صحيح جواب دهي، تمام قرضهايت را پرداخت مي كنم.

عرب: اي پسر پيامبر! تو مرد علم و شرف مي باشي، من چگونه مي توانم پاسخ سؤالهاي شما را تقديم كنم؟

امام حسين: من از جدّم رسول اكرم شنيدم كه مي فرمود: هر كس به اندازه معرفت خودش، بنابراين من سؤال را در حدّ توان تو طرح مي كنم.

عرب: هرچه مي خواي سؤال كن، اگر بلد بودم جواب گويم، و گرنه استفاده مي كنم.

امام حسين: برادر عرب! بگو ببينم بهترين اعمال چيست؟

عرب: ايمان به خداي يگانه

امام حسين: راه نجات از هلاك چيست؟

عرب: اميدوار شدن به خدا.

امام حسين: آنچه مايه زينت انسان است چيست؟

عرب: علم و دانش توأم با حلم و بردباري

امام حسين: اگر علم و دانش نداشت چه چيز ديگر جاي آن را مي گيرد؟

عرب: مال و ثروت توأم با جوانمردي و بخشش.

امام حسين: اگر مال و ثروت نداشت؟

عرب: فقر و نداري توأم با صبر و خويشتن داري.

امام حسين: اگر صبر و خويشتن داري نداشت؟

عرب: فقيري كه صبر نداشته باشد، برقي از آسمان بيايد و او را بسوزاند!

امام حسين به همراه تبسّم و خنده هزار دينار به او مرحمت كرد، و دويست درهم نيز به عنوان كرايه و هزينه مراجعت افزود، و عرب در حالي كه آيه 124 سوره انعام را زمزمه مي كرد، [2] با خوشحالي حضور آن سرور را ترك گفت. [3] .

از اين داستان نتيجه مي گيريم كه بذل و بخشش نيز بايد در مسير پرورش صورت گيرد.