در تمام كتابهايي كه در مورد نهضت كربلا و امام حسين نگارش يافته آمده است كه آن حضرت از بيعت با يزيد خودداري كرد و فرمود: اين شخص نابكار، و فرزند ناپاك، مرا بين زندگي ننگين و شهادت افتخارآميز مخيّر گذاشته،وهيهات كه من زندگي ذلّت آميز را بپذيرم [1] آري او زير بار فرمان«عبيداللَّه بن زياد» كه پدر وپسر هردو ناپاك بودند نرفت، وشجاعت نفسي خويش را به عالَم انسانيّت نشان داد....


او يك روز قبل از حركت از مكّه به سوي كربلا و كوفه خطاب به ياران خود فرمود:

هر كس در راه خدا آماده شهادت است، با من حركت كند، و من فردا ان شاءاللَّه به سوي قربانگه عشق حركت مي كنم. [2] .

صبح روز عاشورا به تنهايي در برابر سي هزار مرد جنگي قرار گرفت، و خطاب به آنان سخنان نصيحت آميز فرمود، خود را بار ديگر معرّفي كرد، و آنان را از نتايج زيانبار اين حادثه آگاه ساخت و افزود: همه شما در گمراهي بسر مي بريد، و به سخنان من توجّه نمي كنيد، زيرا شكم شما از اموال حرام پرشده، و دل هايتان با مهر هوا و هوس و... ممهور گشته است! [3] .

و چون ميدان شهادت باز شد، و هر دو سپاه رو در رو قرار گرفتند، آن بزرگوار خطاب به ياران خويش فرمود: اي اصحاب باوفا و ياران عزيزم! صبر كنيد، و پايداري را پيشه نماييد، بدانيد كه مرگ و شهادت در راه خدا، همچون پلي است كه شما را از غم و غصّه و نگراني به سوي بهشت و نعمت ابدي و رضاي الهي منتقل مي كند. [4] .

آنگاه كه تمام صحابه او به شهادت رسيده، و او يكّه و تنها در برابر دشمن باقي ماند، با حمله شجاعانه صفوف دشمن را بهم زد، و آنان را وادار به عقب نشيني نمود، و خود را به شريعه فرات رسانيد، و به «ذوالجناح» گفت: تو هم تشنه اي، حسين هم تشنه است، بنوش، ولي بدان كه حسين نمي نوشد (زيرا عزيزانش در خيمه آب ندارند).

به نوشته مورّخين و محدّثين، آن امام شجاع سه بار حمله كرد، و در مجموع 1950 نفر را به جهنّم واصل كرد، چرا كه وحشت سپاه دشمن از يك طرف، و عقب نشيني آنان از طرف ديگر باعث بهم ريختن و لگدمال شدن آن فريب خوردگان مي شد و... [5] .