پس از آن كه در سال 352 هجري فرمان عزاداري علني از سوي معز الدوله صادر شد، اين امر به صورت آيين و سنّت سالانه در آمد و هر ساله در روز عاشورا شيعيان به خيابان ها و بازار مي آمدند و به عزاداري مي پرداختند. [1] .

اين امر بر جامعه اهل سنّت بغداد - كه ساكن مركز خلافت بودند -، گران مي آمد و گاهي به درگيري آنان با شيعيان منجر مي شد [2] و به مرور كه دولت بويهي رو به ضعف گراييد، مخالفت هاي خود را بيشتر كردند كه پيامد آن، درگيري هاي شديد بين سنّيان و شيعيان در اين روز بود تا آن جا كه در بازگرداندن نظم و آرامش، از دولت نيز كاري ساخته نبود.

بدين جهت بود كه در دهه هاي آخر حكومت آل بويه - كه وزيران آنها بر بغداد حكم مي راندند -، برخي وزرا به دليل رعايت نظم و حفظ خون ها، از شيعيان مي خواستند از عزاداري خودداري كنند و حتّي در برخي سال ها نيز آن را تعطيل كردند. [3] گزارش هاي مفصّل اين كشمكش ها در كتب تاريخي، مثل المنتظم ابن جوزي (جلد پانزدهم) آمده است. با وجود تمام اين مشكلات، عزاداري تا سقوط آل بويه در بغداد، ادامه يافت و با روي كار آمدن دولت متعصّب سنّي سلجوقي در سال 447 هجري ابراز و اظهار تمام شعائر شيعي و از آن جمله عزاداري ممنوع شد. با اين حال، گزارشي داريم از يك دهه پس از سقوط آل بويه، كه شيعيان بغداد به بهانه روز عاشوراي 458 هجري به عزاداري پرداخته اند و اين تأييد كننده همان حركت كلّي شيعيان در طول تاريخ است كه هر گاه مي توانستند، عزاداري خود را علني مي كردند و از فرصت هاي پيش آمده استفاده مي كردند. [4] .

شيخ مفيد عالم بزرگ شيعي اين دوران - كه در تدوين و شكل گيري باورهاي شيعي دوره غيبت، سهم بزرگي بر شيعيان دارد - درباره روز عاشورا مي نويسد: در اين روز، اندوه خاندان پيامبر و شيعيان تازه مي شود و بر شيعيان است كه به پيروي از فرمايش امامان از لذّت ها دوري كنند؛ آيين سوگواري به جاي آورند و در خوردن و آشاميدن به مانند مصيبت ديدگان رفتار كنند. [5] .