بازگشت

زمينه سازي براي پي ريزي سنت و آيين عزاداري


پس از شهادت امام حسين عليه السلام، امام سجاد عليه السلام در مدينه ساكن شدند و از هر فرصتي براي يادآوري ماجراي كربلا استفاده كردند تا جايي كه هرگاه مي خواستند آب بياشامند، گريه مي كردند و ياد شهداي كربلا را زنده مي داشتند. [1] .گريه هاي فراوان ايشان، مشهود اطرافيان و مردم مدينه بود و حتّي از ايشان خواسته شد به خاطر سلامتي خودشان هم كه شده، كمتر گريه كنند. ايشان با اشاره به عمق فاجعه كربلا و جايگاه و موقعيت اشخاصِ به شهادت رسيده در كربلا، گريه براي آنها را امري منطقي و لازم و شايسته مي دانستند و اين كار را تا پايان عمر، يعني سال ها پس از به قتل رسيدن ابن زياد و قاتلان امام حسين عليه السلام، ادامه دادند. [2] نيز علاوه بر خود، ديگران را نيز براي گريه بر امام عليه السلام ترغيب مي كردند و آن را مايه نجات از عذاب الهي و قرار گرفتن در دايره امن الهي و وارد شدن در بهشت مي دانستند. [3] .

با توجّه به اين كه اين شيوه امام سجاد عليه السلام تا پايان عمر ادامه يافت و ايشان دست كم در دهه آخر عمر (شهادت حضرت در سال 94 بوده) خود داراي پايگاه اجتماعي بالايي بودند و حركات ايشان تأثيرگذار بود، مي توان اين مقطع از تاريخ زندگي ايشان را، زمان زمينه سازي براي پي ريزي سنّت عزاداري امام حسين عليه السلام دانست. [4] .


پاورقي

[1] المناقب لابن شهر آشوب، ج 4، ص 166.

[2] الخصال، ص 517، ح 4 و ص 272 ح 15؛ الأمالي للصدوق، ص 204، ح 221؛ کامل الزيارات، ص 168، ح 219 و ص 213، ح 306؛ اللهوف، ص 233 و ص 234؛ مسکن الفؤاد، ص 92؛ تهذيب الأحکام، ج 20، ص 399؛ تاريخ دمشق، ج 41، ص 386؛ حلية الاولياء، ج 3، ص 138؛ البداية والنهاية، ج 9، ص 107.

[3] ثواب الأعمال، ص 108، ح 1؛ تفسير القمي، ج 2، ص 291؛ کامل الزيارات، ص 201، ح 285؛ اللهوف، ص 86.

[4] واعظي قزويني (م 1099ق) اين رفتار امام سجاد عليه السلام را اين گونه به نظم در آورده است:



چراغ ديده عبّاد، حضرت سجّاد

که آفتاب چو مه نور از او نماي وام



ز ذکر واقعه کربلا نياسودي

دلش که مقري تسبيح ناله بود مدام



ديوان واعظي قزويني، ص 499.