در جنوب شرقي دمشق، پايتخت كشور سوريه، قبري واقع شده است كه در سالهاي اخير به صورت وسيع و بسيار آراسته و با شكوه تجديد بنا شده است. دلايل و شواهد فراواني گواهي مي دهد كه قبر حضرت زينب كبري عليه السلام دختر امير مومنان عليه السلام همين قبر است، منتها دانشمندان گاهي از او به عنوان «ام كلثوم عليه السلام» و گاهي به نام «زينب عليه السلام» ياد كرده اند. توضيح اينكه مورخان نام صاحب اين قبر را چهار گونه ذكر كرده اند:

1. عده اي از او فقط با نام ام كلثوم عليه السلام ياد كرده اند

2. گروهي او را زينب مكني به ام كلثوم عليه السلام دانسته اند و گاهي اين را نيز اضافه كرده اند كه وي دختر حضرت زهرا عليه السلام بوده است.

3. دسته سوم او را زينب صغري مكني به ام كلثوم عليه السلام مي دانند و مي گويند: او همسر محمد بن عقيل و مادرش كنيز بوده است

4. و بالاخره گروهي از دانشمندان شيعه و سني تصريح كرده اند كه كسي كه در قريه راويه دفن شده است، زينب كبري دختر امير مومنان عليه السلام است كه مادرش حضرت زهرا عليه السلام بوده است.

مي توان اين اقوال را بدين گونه جمع كرد كه چون بنا به دلايل متعددي كه دانشمندان ما ارائه كرده اند، كنيه زينب كبري عليه السلام ام كلثوم بوده است، لذا اختلافي ميان نظريه يكم و دوم و چهارم وجود ندارد. نيز با توجه به اينكه نظريه سوم، دليل روشن تاريخي ندارد و دانشمندان ما اين نظريه را رد كرده اند، نتيجه مي گيريم كه صاحب قبر مزبور حضرت زينب كبري عليه السلام دختر بزرگ امير مومنان عليه السلام و فاطمه زهرا عليه السلام است.

امام اينكه حضرت زينب عليه السلام چرا و چگونه به شام سفر كرده و چگونه در آنجا در گذشته است؟ و نيز اينكه آيا وي در سال قحطي همراه همسرش، عبدالله بن جعفر عليه السلام، به آنجا سفر كرده و يا در فاجعه حره و حمله سپاه يزيد به مدينه به شام آمده است؟ در منابع قديم چيزي در اين زمينه به چشم نمي خورد. البته در بعضي از كتابهاي متاخرين و معاصرين جريان سفر اين بانوي بزرگ نقل شده است، ولي صحت و جزئيات آن روشن نيست.

از حافظ شمس الدين محمد بن طولون دمشقي متوفي 952 هجري نقل شده است كه وي در كتابي كه درباره زندگي حضرت زينب عليه السلام تاليف نموده نوشته است كه حضرت زينب عليه السلام در جريان فاجعه «حره» (سال 62 هجري) به شام سفر كرد.

اما مرحوم علامه اميني از كتاب تحيه اهل القبور بالماثور نقل مي كند كه: زينب كبري عليه السلام در زمان عبدالملك مروان در سال قحطي همراه همسرش عبدالله بن جعفر به شام رفت تا عبدالله در آنجا به قرا و مزارعي كه داشت رسيدگي كند. زينب عليه السلام در آن مدت در گذشت و در آنجا به خاك سپرده شد. اعتماد السلطنه نيز در كتاب «خيرات حسان» در اين زمينه مي نويسد:

«اما تربت زينب كبري عليه السلام به اصح روايات در يكي از قراي شام است. سال مجاعه كه در مدينه اتفاق افتاد، عبدالله جعفر با عيال به سمت شام روانه شد و در ايام توقف در قريه اي كه اكنون مزار زينب كبري آنجاست، آن بانوي معظمه ناخوش شده و به آن مرض درگذشت و همانجا به خاك رفت. [1] .