بازگشت

شجره ملعونه بني اميه


(وَ ما جَعلْنا الرُّؤْيَا الَّتي أرَيْناكَ إلّا فِتْنَةً للنّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ [1] في الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما يَزيدُهُمْ إلّا طُغْيانا كبيرا) [2] .

مفسّرين، عموما، در تفسير آيه شريفه فوق نوشته اند كه: رسول اكرم صلي الله عليه و آله در خواب ديد ميمونها بر منبر وي بالا مي روند و سخت متأثّر گرديد. جبرئيل، پيك الهي، نازل شد و خواب را چنين تعبير نمود: بني اُميّه بر بني هاشم غلبه مي كنند و از منبر رسول خدا صلي الله عليه و آله بالا مي روند، آنان شجره ملعونه هستند. روايت شده كه از اين تاريخ به بعد، ديگر كسي خنده بر لب پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نديد. [3] .

نيز از جمله آياتي كه در ذمّ بني اُميّه نازل شده، سوره مباركه قدر است. مقصود از «الف شهر» دراين سوره، طول دوران دولت بني اُميّه است كه هزار ماه طول كشيد و از بركات و ثواب ليلة القدر محروم بودند و خير اُخروي يك شب قدر، از خير دنيوي هزار ماه رياست بني اُميّه بيشتر است. چنانچه فخر رازي در تفسير كبير، و ابن اثير در اُسْدُ الغابه، از حضرت امام مجتبي عليه السلام نقل مي كنند كه رسول خدا صلي الله عليه و آله در خواب بني اُميّه را ديد كه پاي بر منبرش مي گذارند، و طبق روايتي: چون بوزينگان بر آن جست و خيز مي كنند. حضرت از اين صحنه ناراحت شد. پس خداي بزرگ، سوره مباركه «إ نّا أنزلناه» را فرستاد، يعني هزار ماه ملك بني اُميّه. قاسم، كه راوي حديث است، گفته است حساب كرديم، ديديم دوران حكومت بني اُميّه هزار ماه به طول انجاميد. [4] .

مسعودي در مروج الذهب آورده است كه: جمع مدّت سلطنت بني اُميّه تا زماني كه منقرض شدند و خلافت به بني عبّاس منتقل شد، بدون كم و زياد، هزارماه كامل بوده است.


پاورقي

[1] تفسير علي بن ابراهيم قمي: ج 2 ص 21، چاپ نجف اشرف سال 1387 ه. ق. و تفسير عياشي محدث الجليل ابي نصر محمد بن مصعود بن عياش السلمي السمرقندي: ج 2 ص ‍ 298، چاپ علميه اسلاميه، به تصحيح سيد هاشم رسولي محلاتي، ذکر نومده اند که: والشجرة الملعونه في القران هم بني اميه.

[2] قرآن کريم، سوره بني اسرائيل: آيه 60.

[3] تفسير مجمع البيان: جلد سوم صفحه 424؛ تفسير نور الثقلين: جلد 3، صفحه 179.

[4] تتمه المنتهي، مرحوم محدث قمي صفحه 108.