ابن قولويه رحمة الله عليه و مسعودي نوشته اند: وقتي كه امام عليه السلام روز عاشورا نماز صبح را با اصحاب به جاي آورد، رو به سوي نمازگزاران نمود و پس از حمد و ثناي پروردگار فرمود: خداوند به كشته شدن شما و من در اين روز اذن داده است، بر شما است كه صبر و پايداري نمائيد و با دشمن بجنگيد «انّ الله تعالي اذن في قتلكم و قتلي في هذا اليوم، فعليكم بالصبر و القتال» [1] .

پس از آن، صفوف لشكر خود را كه هشتاد و دو نفر سواره و پياده بودند منظم نمود [2] : زهير بن قين را در ميمنه و حبيب بن مظاهر را در ميسره قرار داد، خود و افراد خاندانش نيز در قلب آن قرار گرفتند، و پرچم را به دست برادرش عباس داد زيرا


حضرت ابوالفضل را كه قمر بني هاشم بود با كفايت تر از ديگران براي اينكار مي دانست، چه او حق و حرمت آن را بيشتر حفظ مي كرد و براي نگهداري آن دلسوزتر و براي دعوت بحق داعي تر و براي حفظ رحم مرتبطتر و براي عهد و امان زينهارتر و براي مبارزه استوارتر، و در اضطراب و آشفتگي، خوددارترين همه بود.

عمر سعد نيز با سي هزار نفر به سوي حسين عليه السلام آمده بود، و رؤساي چهارگانه ي كوفه در آن روز عبارت بودند از:

1- عبدالله بن زهير بن سليم ازدي، رئيس محله ي اهل مدينه.

2- عبدالرحمن بن أبي سبره ي حنفي، رئيس محله ي مذحج و اسد.

3- قيس بن اشعث، رئيس محله ي ربيعه و كنده.

4- حرّ بن يزيد رياحي، رئيس محله ي تميم و همدان [3] .

كه تمام اين رؤسا و قبايلشان غير از حرّ رياحي در جنگ حسين بن علي عليه السلام شركت كرده بودند.

عمر سعد، عمرو بن حجاج زبيدي را در ميمنه و شمر بن ذي الجوشن را در ميسره و عزرة بن قيس أحمسّي را بر سواره ها و شبث بن ربعي را بر پياده ها قرار داد، و پرچم را به دوست خود «ذويد» [4] سپرد.

لشكر ابن سعد در اطراف خيمه ها تاخت و تاز مي كردند كه چشمشان به آتش برافروخته در خندقي كه آن را شب عاشورا، در پشت خيمه ها، حفر كرده بودند افتاد.

شمر با صداي بلند گفت: يا حسين، قبل از آتش قيامت با آتش دنيا خودت را مي سوزاني؟

حسين بن علي عليه السلام فرمود: مثل اينكه اين گوينده شمر بن ذي الجوشن است؟

پس از آنكه جواب دادند و معلوم شد كه شمر است حضرت فرمود:

اي پسر زن بزچرا ن، تو به آتش جهنم از من سزاوارتري كه در آن بسوزي «يابن الراعية المعزي أنت أولي بها منّي صليّا».


در همين هنگام مسلم بن عوسجه تصميم گرفت او را هدف تير خود قرار دهد. امام عليه السلام او را منع فرمود و گفت: من دوست ندارم آغازگر جنگ باشم «اكره ان أبدءهم بقتال».