لشكرهاي آماده شده
در مورد آمار نيروهاي بسيج شده ي از طرف ابن زياد نوشته اند:
شمر با چهار هزار نفر، يزيد بن ركاب با دو هزار نفر،حصين بن نمير تميمي با چهار هزار نفر، شبث بن ربعي با هزار نفر، كعب بن طلحه با سه هزار نفر، حجار بن أبجر با هزار نفر، مضاير بن رهينه با سه هزار نفر، نصر بن حرشه با دو هزار نفر [1] در نتيجه تا روز هفتم محرم براي عمر سعد بيست هزار نفر نيرو جمع آوري شد [2] و پيوسته ابن زياد نيرو اعزام مي كرد تا بالغ بر سي هزار نفر شد.
از امام صادق عليه السلام روايت شده است: حسين عليه السلام هنگام شهادت برادرش امام مجتبي عليه السلام به عيادت وي رفت، وقتي كه وضع برادر را ديد بر او گريست، امام مجتبي از او پرسيد: براي چه گريه مي كني؟ «ما يبكيك يا أباعبدالله»؟ امام حسين گفت: بخاطر زهري كه به تو داده اند مي گريم. امام مجتبي گفت: زهري كه به من داده اند تنها اثري كه دارد فقط مرا مي كشد ولي هيچكس مانند تو نبوده و نخواهد بود. «و لكن لا يوم كيومك يا أباعبدالله». زيرا سي هزار نفر از امت جدّمان محمد (ص) كه همه ادعاي مسلماني دارند دست به دست يكديگر مي دهند تا خون تو را بريزند و به تو هتك حرمت كنند و زنان و فرزندانت را به اسيري ببرند، و اموالت را غارت نمايند، در اين هنگام لعن و نفرين بر بني اميه روا گردد و از آسمان خون و خاكستر فروريزد و همه ي موجودات حتي جانوران بيابان و ماهيان دريا بر مظلوميت تو اشك مي ريزند [3] .
ابن زياد نامه اي براي عمر سعد نوشت كه اين مطلب در آن بود من از نظر نيرو و سرباز تو را در مضيقه قرار ندادم، مواظب باش كه مأمورين مربوطه پيوسته در هر صبح و شب كارهاي تو را به من گزارش مي كنند. (اني لم اجعل لك علة في كثرة الخيل و الرجال، فانظر لا تمسي و لا تصبح الا و خبرك عندي غدوة و عشية). و پس از آن، روز هفتم محرم وي را وادار به شروع جنگ كرد.
پاورقي
[1] مناقب ابن شهرآشوب ج 2 ص 215.
[2] مثير الاحزان ابن نما و لهوف.
[3] در امالي صدوق مجلس سيام ص 94 طبع قم آمار را اين گونه نوشته است: عمر سعد چهار هزار سوار، عبدالله بن حصين تميمي هزار سوار، شبث بن ربعي هزار سوار، محمد بن اشعث بن قيس کندي هزار سوار. ابنزياد همه را اعزام کرد و دستور داد از عمر سعد اطاعت کنند. بعد شنيد عمر با حسين عليهالسلام مسامحهکاري ميکند، شمر را با چهار هزار سواره فرستاد و نامهاي براي عمر سعد نوشت: (اذا اتاک کتابي هذا فلا تمهلن الحسين). بمجردي که نامهي من به تو رسيد حسين را مهلت ندهيد، بين او و آب فرات را مأمور قرار دهيد و نگذاريد آب به خيمههاي حسين برسد. وقتي که نامه به عمر سعد رسيد اعلان کرد: ما فقط امروز و امشب را به حسين مهلت ميدهيم و...
در حاشيهي تذکرة الخواص ص 222 نوشته است: آمار لشکريان عمر سعد تا روز عاشورا بيش از صد هزار نفر شدند.
در تحفة الازهار ابنشدقم نوشته است: هشتاد هزار نفر شدند.
در اسرار الشهادة ص 237 شصت هزار سوار و هزار هزار نفر پياده بودند.
تاريخ ابوالفداء ج 2 ص 190 فقط چهار هزار نفر عمر سعد و دو هزار نفر حرّ را نوشته است.
از بعض تواريخ استفاده ميشود که تنها شهر کوفه در زمان اميرالمؤمنين علي عليهالسلام حدود دو ميليون جمعيت داشته است، اگر اين آمار درست باشد و اگر مسئلهي بسيج عمومي و اجباري ابنزياد هم که نوشتهاند درست باشد، بايد حرف اسرار الشهادة مرحوم دربندي اقرب به واقع باشد.