بازگشت

بازداشتهاي گسترده


درست از هنگامي كه عقب نشيني از گرداگرد قصر شروع شد و حلقه محاصره سست گست، و قبل از شهادت سفير حسيني، مأموران حكومتي، شرطه، عريفان و فرصت طلبان، تعداد زيادي از هواداران و همگامان نهضت را بازداشت كردند.

گسترده ترين عمليات بازداشت مردم به وسيله بر افراشتن پرچم هاي امان دادن و فريفتن مردم تحت عنوان: زير اين پرچمها جمع شويد و در امان باشيد! صورت گرفت.

شايد اين عمليات دستگيري، وسيعترين عملياتي بود كه عموم كوفيان و خصوصا پايبندان به محبت اهل بيت نبوي صلي الله عليه و آله تا آن زمان به خود ديده بودند. به ويژه آنكه اين عمليات گسترده با تلاشي بيمارگون در صدد دستگيري تمامي هواداران اهل بيت پيامبر عظيم الشأن بر آمده بود. و محور اصلي آن را نابودي شيعيان تشكيل مي داد.

كافي است اشاره كنيم كه تعداد بازداشت شدگان از صدها تن گذشته به هزاران نفر رسيد كه در شرايطي سخت، در زندانهاي مرطوب و فاقد امكانات بهداشتي بسر مي بردند.

انگيزه اين بازداشتهاي وسيع، با كمترين شك يا تهمتي و پر كردن زندانها از محبان آل محمد صلي الله عليه و آله يا آنكه نهضت شكست خورده بود و مردم پراكنده گشته بودند ترس و وحشت حكومت از شركت آنان در نهضت حسيني بود كه رهبر آن؛امام حسين عليه السلام در آستانه رسيدن به كوفه قرار داشت. اين بازداشت و زندان، مردم را از مشاركت در دومين تحرك به رهبري امام حسين عليه السلام محروم كرد و نوميدي تلخي بر آنان مستولي ساخت. آنان مدت زيادي در زندانها بسر مي بردند و كينه و خونخواهي در آنان هر دم ريشه دارتر مي شد. تا آنكه بعدها همراه ديگر مردمان كوفه در شورشهاي متعددي عليه حكومت شركت كردند. از جمله اين شورشها قيام توابين و قيام مختار ثقفي، قابل ذكر مي باشند.

تعداد تقريبي زندانيان را نمي دانيم و ليستي در دست نداريم كه نام كسان زيادي در آن آمده باشد، جز آنكه راويان و مورخين از ضبط بزرگان و برجستگان اين نهضت - طبق معمول هر نهضت - فروگذار نكرده اند. و ما نام تني چند را در ذيل مي آوريم:

1-سليمان بن صرد خزاعي: از بزرگان مجاهدان، در خانه اش محاصره شد و مجبور به اقامت در همانجا تحت مراقبت شديد گشت. سپس به زندان منتقل شد تا سالياني در آنجا نماند و بعدها آزاد شود و رهبري قيام توابين معروف را به عهده بگيرد.

2-مختار بن ابي عبيده ثقفي: مجاهد بزرگ، لشكر سبز پرچم را فرماندهي كرد تا به محاصره كنندگان قصر بپيوندد، ليكن خبر عقب نشيني و پراكندگي مردم مانع ادامه كار گشت؛ وي بازداشت شد. و به زندان افتاد و بعدها قيامي معروف را رهبري كرد.

دشمنانش شبهاتي درباره او ايجاد كردند و داستانهايي ساختند با شخصيت وي را زير سؤال برده مخدوش كنند!.

3- عبدالله بن نوفل بن الحارث: فرمانده لشكر سرخ پرچم، و از مجاهدان جليل القدر بود.

4- اصبغ بن نباته: مجاهد بزرگ و معروف.

5- عباس جعده جدلي: يكي از فرماندهان چهارگانه محاصره قصر.

6- عبيد الله بن عمرو بن عزيز كندي: يكي ديگر از فرماندهان چهارگانه در عمليات محاصره قصر.

7- عبدالاعلي بن يزيد كلبي: از جوانان كوفه و يكي از مخالفين سر سخت حكومت.

8- عماره بن صلخب ازدي: يكي ديگر از جوانان غيرتمند و هواه خواه نهضت.

9- مسيب بن نجبه فرازي:فرمانده سابق لشكر هفتم در سپاه اميرالمؤمنين؛علي بن ابي طالب عليه السلام سالياني در زندان بسر برد و به خونخواهي خروج كرد.

10- رفاعه بن شداد بجلي: مانند مسيب، از فرماندهان سابق. وي مدت درازي را دي زندان باقي ماند.

11- عبدالله بن والي ربيعي: فرمانده سابق مانند مسيب. وي نيز زماني طولاني را در زندان سپري ساخت.

12- عبدالله بن سعد بن نفيل ازدي: يكي از فرماندهان پيشين.

13- ميثم بن يحيي تمار: از مجاهدان آگاه و صالح. وي از حجاز بازگشت و سپس دستگير شد، ولي مدت زيادي در زندان نماند، زيرا به شهادت رسيد. و ما او را در زمره شهدا ياد خواهيم كرد.

اينها مشهورترين و مبرزترين مجاهدان پاك اعتقاد كوفي بودند كه ديوارهاي تنگ و تاريك زندانها بر ايشان فشار آورد. در حالي كه نامهاي هزاران تن ديگر كه در عمليات بازداشتهاي دسته جمعي، دستگير شدند، از نظرها پنهان مي باشند.