از ميان عناصري كه در جنگ با امام شركت نمودند، «خوارج» هستند، آنان از كينه توزترين مردم بر خاندان پيامبر صلي اللَّه عليه و آله بودند؛ زيرا امام اميرالمؤمنين عليه السلام در واقعه ي نهروان با آنان جنگيده بود و آنان براي انتقامجويي از آن واقعه براي كشتن عترت پاك، به مسابقه پرداختند.

اينها بعضي از عناصري هستند كه سپاه ابن زياد آنان را در بر مي گرفت. در يكي از زيارتهاي حضرت امام حسين عليه السلام در وصف آنان چنين آمده است: «و بر او همدست شدند- يعني بر جنگ با امام- آنان كه دنيا ايشان را فريفته و بهره ي خود را به خوارترين اندك فروختند و آخرت را با بهاي بسيار ناچيز از دست دادند و در هواي خود به هلاكت افتادند» [1] .

در اينجا سخن ما در مورد «اردوگاه امام و اردوگاه ابن زياد»، پايان مي يابد تا فصلهاي فاجعه ي جاويد در دنياي غمها را بررسي نماييم.