سرگرداني و خود خيانتي، جان بسياري از افراد اردوگاه اموي را در اختيار گرفته بود؛ زيرا آنان مي دانستند كه بر پرتگاه باطل قرار دارند و حضرت حسين عليه السلام و يارانش، بر طريق حق هستند. به طوري كه «شبث بن ربعي» كه يكي از بزرگان آن سپاه و از عوامل رهبري در آن بوده، اين موضوع را بيان نموده


و گفته است:

«همراه علي بن ابي طالب و فرزندش حسن- پس از او- پنج سال با خاندان ابوسفيان جنگيديم، سپس بر فرزندش كه بهترين مردم زمين است، تعدّي نموديم و در كنار خاندان معاويه و فرزند سميه ي زناكار، با وي جنگيديم، اين گمراهي است و چگونه گمراهي است!! به خدا! خداوند هرگز به مردم اين سرزمين خيري عطا نخواهد كرد و آنان را به نيكي موفق نخواهد نمود».

اين سخنان، ميزان اضطراب دروني را مشخص مي سازد كه بر شبث بن ربعي دست يافته بود و بدون شك، صدها نفر ديگر همانند او بودند كه در دل، خود را به سبب جنگيد نشان با ريحانه ي رسول خدا صلي اللَّه عليه و آله سرزنش مي كردند؛ همچنانكه بسياري از آنان از وارد شدن در عمليات جنگي، خودداري مي كردند؛ چنانچه «عمرو بن حجاج زبيدي»، اين موضوع را در مورد آنان متوجه شد و خطاب به آنان گفت: «در جنگ با كسي كه از دين خارج شده است، دچار ترديد نشويد!».

از نشانه هاي آن سرگرداني اينكه از هيچيك از آنان رجزخواني [1] ، نقل نشده است كه هدف خود در آن جنگ را بيان كند و يا مقصود خود در جنگ با امام را تمجيد نمايد؛ زيرا دهانها بسته شده و زبانها لال گرديده بودند، بلكه رجزخواني از ياران امام حسين عليه السلام و اهل بيت او بود كه هدفها و اصولي را كه به خاطر آنها شهيد شده بودند، نمايان مي ساخته است... رجزخواني، سرود نظامي معمول در آن روزگاران بود كه رزمندگان هنگام جنگ آن را مي خواندند و به


شجاعتها و قهرمانيهاي خويش، افتخار مي نمودند و دشمنانشان را به كشتن و فراري ساختن آنان تهديد مي كردند.

رجزخواني در آن نبردها همچون سلاحي از سلاحهاي نبرد بود كه جنگاوران بر آن اعتماد مي كردند همان گونه كه بر ابزارهاي جنگي چون شمشير، تير و نيزه، اعتماد مي نمودند. در واقعه ي جمل، ياران عايشه، رجزي را مي خواندند كه نمايانگر شتافتن آنان براي حمايت از مادرشان بود و ياران امام، در رجزشان، دفاعشان از حضرت امام اميرالمؤمنين عليه السلام را بيان مي كردند كه بر آنها فريضه اي ديني بود، همچنين در نبرد صفين.

اما در واقعه ي كربلا حتي يك بيت شعر، نقل نشده است كه يكي از افراد اردوگاه اموي آن را سروده و يا آن را شاهد و مثال آورده باشد كه اين دليلي است بر شيوع حيرت و ترديد در نفوس آنان؛ زيرا همگي آگاه بودند، آگاهي دور از مغالطه و انكار كه چه گناهي را مرتكب شده و چگونه در باطل فرورفته و در گمراهي غوطه ور گرديده بودند.