امام، از بصره روي گردان شد، زيرا گرايشي عثماني داشت و بسياري از


مردم آن، پيرو زبير و طلحه بودند.

«ابوجعفر اسكافي» مي گويد: «اهل بصره، همگي علي را دشمن مي داشتند» [1] و سبب آن، جنگ جمل بود كه سرهاي بسياري از مردم بصره را درو كرد و دلهايشان را از دشمني نسبت به امام و فرزندانش، انباشت، البته جمعي از شيعيان در آنجا بودند كه امام وقتي مي خواست به سوي كوفه حركت كند، با آنان مكاتبه نمود.

به هر حال، كوفه مناسب ترين مركز براي اعلام انقلاب بر ضد امويان بود؛ زيرا اين شهر انقلابي، حركت مخالفت با بني اميه را رهبري كرده و پس از هلاك شدن معاويه به طور كامل براي دعوت از امام، آماده شده بود، همچنانكه وطن اصلي شيعيان آن حضرت شمرده مي شد؛ دلهاي مردمانش مالامال از محبت و دوستي نسبت به حضرتش بود.

انتخاب هجرت به كوفه و نه جايي غير از آن، از سوي امام عليه السلام مبتني بر مطالعه اي عميق نسبت به واقعيت مناطق اسلامي و احاطه داشتن آن حضرت بر جهت گيريهاي شهروندان آنها، خواه در صحنه هاي سياسي و خواه عقيدتي و ميزان قدرت اقتصادي و نظامي آنان بود؛ زيرا امام از همه ي آن موارد اطلاع و آگاهي پيدا كرده بود و هيچ سرزميني را به غير از كوفه نيافته بود كه استراتژي كامل براي حمايت از انقلاب و تضمين پيروزي در آن فراهم باشد و نيروهاي طرفدار آن حضرت و مخالف حكومت اموي را در برگيرد، بنابراين، حركت به سوي آنجا، ضرورتي بوده كه جايگزيني براي آن وجود نداشته است.