سخنراني ابن زياد در بصره
«ابن زياد» براي ترك بصره و حركت به سوي كوفه، آماده شد و پيش از حركت، مردم را جمع كرد و در ميان آنان سخنراني شديد اللحني ايراد نمود كه در آن آمده بود: «امير المؤمنين يزيد، مرا حاكم كوفه كرده و من فردا به سوي آن حركت خواهم كرد به خدا سوگند! من از سختي آرام نمي گيرم و بدي مرا از پاي در نمي آورد، من هركس را كه دشمنم گردد، سركوب مي كنم و چون زهر براي هركسي هستم كه با من بجنگد كسي كه به سوي «قارة» تيراندازي كرده با او به انصاف بر خورد نموده است [1] .
اي مردم بصره! عثمان بن زياد بن ابي سفيان را جانشين خود بر شما قراردادم، مبادا دست به خلاف و ياوه گويي زنيد؛ به خدايي كه جز او پروردگار نيست، اگر به من در مورد كسي از شما خلافي گزارش شود، او و افراد و دوستانش را خواهم كشت، من نزديكتر را به گناه دورتر مي گيرم تا از من بشنويد، مبادا در ميان شما مخالف و يا معترضي باشد... من، ابن زياد هستم، به آنكه برريگزار قدم نهد، شبيه تر هستم و مشابهت دايي تا عموزاده از من چيزي كم نمي كند» [2] .
چه آسان است خونريزي نزد آن بربريان و حشي و واليان بني اميه! آن
طاغوت، از سرشت شرورانه اش سخن گفته كه در جنايت غوطه ور گشته بود، زيرا وي بي گناه را به جاي گناهكار و روي آورنده را به گناه روي برگردانده مي گرفت و نزديكتر را به گناه دورتر. و از روي گمان و تهمت مي گشت همان گونه كه پدرش زياد، عمل مي كرد چنانچه آدمكشي را در سرتاسر عراق، گسترش داده بود.
پاورقي
[1] ضرب المثلي است در عرب که ميگويد: «أَنْصَفَ الْقارَةَ مَنْ راماها» «قارة» طايفه معروفي از عرب بودند، در جنگي که ميان قريش و «بکر بن عبدمناة بن کنانة» در گرفته بود، طايفه «قارة» که جمعيتي تيرانداز بودند، قريش را همراهي مينمودند، وقتي جنگ در گرفت، گروهي شروع به تيراندازي به سوي اينان نمودند، در اينجا فردي گفت: «أَنْصَفَ الْقارَةَ مَنْ راماها». يعني: کسي که به سوي «قاره» تيراندازي کرد با آنها منصفانه برخورد نموده است (کتاب الامثال، ص137 - مترجم).
[2] طبري، تاريخ 358/5.