اضطراب يزيد
يزيد، هنگامي كه خبرهاي امتناع حضرت حسين عليه السلام از بيعت با وي و مهاجرتش به مكه و اينكه آن را مركزي براي دعوت خود قرار داده، و مردم عراق هيأتها و نامه هايي براي بيعت به آن حضرت فرستاده اند، به وي رسيد، به شدت مضطرب گشته، نامه اي به «عبداللَّه بن عباس» نوشت كه متن آن چنين است:
«اما بعد: عموزاده ات حسين و دشمن خدا، فرزند زبير از بيعتم خودداري نموده و به مكه پيوسته و در كمين فتنه اند و خود را در معرض هلاكت افكنده اند، اما پسر زبير: وي بر خاك فنا مي افتد و فردا كشته شمشير خواهد بود اما حسين: مي خواستم در مورد وي به شما اهل بيت، عذر آورده باشم، شنيده ام كه افرادي از شيعيانش از اهل عراق به وي نامه مي نويسند و او با آنها مكاتبه مي نمايد، آنان وي را وعده خلافت مي دهند و او به آنان وعده امارت، شما مي دانيد كه ميان من و شما چه وصلتي وجود دارد و چه حرمتي و چه نتايج خويشاوندي كه حسين آن را قطع نموده ناديده گرفته است، تو رهبر اهل بيت خود و سرور سرزمين خويش هستي، پس با وي ديدار كن و او را از تلاش در فتنه بازگردان، پس اگر از تو بپذيرد و برگردد، نزد من امان و كرامت فراوان خواهد داشت و براي وي جاري مي كنم آنچه را پدرم براي برادرش جاري مي ساخت و اگر بيشتر بخواهد، هرچه را بخواهد براي وي ضمانت كن من تضمين تو را انجام مي دهم و برايش
به جاي مي آورم و براي او سوگندهاي محكم و پيمانهاي مؤكّد مي آورم تا خاطرش جمع گردد و در همه كارها بر آن اعتماد داشته باشد. در پاسخ نامه ام و هر حاجتي نزد من داري، شتاب كن و السلام».
او نامه خود را با اين ابيات پايان داد:
يا ايها الراكب العادي مطيته
علي غذافرة في سيرها فحسم
ابلغ قريشا علي نأي المزار بها
بيني و بين الحسين اللَّه و الرحم
و موقف بفناء البيت انشده
عهد الاله غداً و ما توفي به الذمم
عنيتم قومكم فخراً بأمكم
ام لعمري حصان عفة كرم
هي التي لا يداني فضلها احد
بنت الرسول و خير الناس قد علموا
اني لا علم او ظناً كعالمه
والظن يصدق احياناً فينتظم
ان سوف يترككم ما تدعون بها
قتلي تهاداكم العقبان و الرخم
يا قومنا لاتشبوا الحرب اذ سكنت
وامسكوا بحبال السلم و اعتصوا
قد جرب الحرب من قد كان قبلكم
من القرون و قد بادت بها الأمم
فأنصفوا قومكم لا تهلكوا برحا
فرب ذي برح زلت به القدم
«اي سواري كه مركب خود را به سرعت مي راند و به شتاب مي رود».
«به قريش، با وجود دوري راه ابلاغ كن كه ميان من و حسين، خداوند است و خويشاوندي».
«وايستادني در كنار خانه كعبه كه پيمان خدا را از او بخواهم، فردا و آنچه عهدها به آن وفا مي كنند».
«شما قومتان را مهم دانستيد به افتخار مادرتان، مادري كه به جانم سوگند! قلعه عفت و بزرگي باشد».
«اوست كه هيچ كس در برتري به او نمي رسد، دخت پيامبر و بهترين
مردم است و همه اين را دانسته اند».
«من مي دانم يا گمان همچون دانستن و گمان، گاهي درست و منظم از آب در مي آيد».
«كه آنچه به آن فرا مي خوانيد، شما را كشتگاني خواهد ساخت كه عقابها و كركسها به سر آنها مي آيند».
«اي قوم ما! آتش جنگ را كه خاموش شده، روشن نكنيد و ريسمان صلح را چنگ زنيد و داشته باشيد».
«جنگ را كساني كه پيش از شما بودند، آزمودند و امتها بدان نابود گشته اند».
«پس براي قومتان، انصاف داشته باشيد و آنها را به شر نكشيد كه گاهي پاي انسان شرور، لغزيده است».
اين نامه، بر ناداني يزيد دلالت دارد؛ زيرا گمان كرده است كه امام در قيامش، طالب مال و ثروت است و نمي دانسته امام، با وي به خاطر خدا مبارزه نموده و تنها پاداش اخروي را مدّ نظر داشته است.